Stavenes

Frå Vaksdal Historielag

Revision as of 17:25, 22 februar 2010 by Reveka (Talk | bidrag)
Jump to: navigation, search

< Vaksdal Historielag | Bygdebøker for Vaksdal | Vaksdal bygdebok band I | Bruvik sokn innhald


Fil:Stavenes 01.gif

GNR. 9 STAVENES


Innhaldsliste

Innleiing

Stavenes ligg på fastlandet på eit nes som stikk ut i Sørfjorden. Næraste grannegard i vest er Hana, i aust Sandvik. Mellom Stavenes og Hana er det om lag 1,5 km i luftlinje. Mellom Stavenes og Sandvik er det vel 1 km.

Gardsnamnet vart skrive Staffueness 1567, Staffuenes 1610 og 1667, Stavnæs 1723, Stavnæs 1828, Stavenes 1868. Når det er tale om garden, er namnet heist brukt i bunden form i bygdemålet: han bur i Stavenese.

Fyrste samansetjingsled i namnet er det gamalnorske ordet Stafr, nynorsk stav. Dette ordet vart brukt om øyar og nes som stakk mykje fram, skriv Oluf Rygh i si innleiing til Norske Gaardnavne. Dei stadene som fekk slike namn, hadde gjerne ei form som gjorde at ein kunne samanlikna dei med ein stav. Staveneset er synleg på lang lei når ein ferdast etter Sørfjorden, serleg når ein kjem austanfrå. Neset var visseleg brukt som siglemerke. Det fekk truleg namnet sitt lenge før det var fast busetnad der.

Det er ikkje gjort oldfunn på garden. Sidan gardsnamnet ikkje kan tidfestast til ein bestemt periode, er det vanskeleg å seia kor gamal busetnaden er. Garden er ikkje nemnd i skriftlege kjelder før 1567. Men det synest ikkje urimeleg å tru at garden var rudd i mellomalderen.

Stavenes grensar til Hana, Rødberg, Sandvik, Ådland og Skulstad. Ådland ligg i Samnanger kommune. Skulstad høyrde før til Haus, no til Bergen kommune.

Grensa mot grannegardane vert skildra slik i ein utskiftingsforretning frå 1828:


"Aar 1828 den 2DEN Juli indfandt undertegnede Forligelses Commisarie sig tillige med de fire Skjønsmend INGEBRIGT NIELSEN MIDTBRUDVIG, KNUD MONSEN KJERKEBRUDVIG, OLE MONSEN INDREBRUDVIG og HANS MONSEN OLSNES paa Gaarden STAVNÆS i ARNE Skibrede Matr. No 26 for efter Anmodning af Opsidderne dersteds nemlig MONS JOHANNESSEN og THOMAS OLSEN, at afholde en ifølge Lov af 17. August 1821 mindelig Udskiftingsforretning af bemeldte Gaard. Foruden indbenævnte mødte ogsaa ved mundtlig Varsel Opsidderne fra de til Gaarden STAVNÆS tilgrændsende Gaarde nemlig SANDVIG, AADLAND, SKULLESTAD, RØDBERG og HANA, for der mellem den bemeldte Gaard Stavnæs og de tilstødende Naboegaarde blev fastslaaet følgende Graendsemærker. . . . Mellem STAVNÆS og SANDVIG tager Grændsemærket sin Begyndelse fra Søen ved et Sted kaldet HOLMEBÆKKEN og opefter en ret Linie til høieste Fjeldet til et Sted kaldet PØDNIPEN hvor der blev hugget et X. I denne Direction findes ogsaa flere Merkestene nedsatte, og 5 X huggede

Grændsemærket mellem STAVNÆS og AADLAND tager sin Begyndelse fra det anmeldte X i RØDNIPEN og derfra i Vest til Stemmevandet, hvor der blev hugget et X og derfra i Nord til Troldbotnehougen, hvor ogsaa et X er hugget. Grændsemærket mellem STAVNÆS og SKULLESTAD tager sin Begyndelse fra det anmeldte X i Troldbotnehougen og derfra i Nord til en Houg vest for et Sted kaldet LANGEDAHLEN hvor der blev hugget et X.

Grændsemærket mellem STAVNÆS og RØDBERG tager sin Begyndelse fra det sidste anmeldte X og derfra i Nordvest til Vandets Udfald ved…..og derfra opefter til Soueskarhougen hvor der findes en stor Mærkesteen med 2DE Vidner og der foruden findes ogsaa i samme Strækning 2 DE mindre Steene med Vidner nedsatte, og et X hugget.

Grændsemærket mellem STAVNÆS og HANE tager sin Begyndelse fra det anmeldte Sted kaldet Soueskarhougen og derfra nedefter til Mærkingsjelen hvor der oven for Gjersenden blev hugget et X fra samme gaar de endelig nedefter Jelen til Søen, i samme Direction findes fire X huggede."


Det eldste skriftlege vitnemålet er frå 1567. Garden ligg då øyde og betalar 1 album i leidang. 1590 har det kome brukar på garden.

Kring 1620 var garden delt mellom 2 brukarar. Dette brukartalet heldt seg mest 200 år. Ei tid ved midten av 1600 -talet var det stundom 1, stundom 2 brukarar. Men frå 1670 ser det ut til å ha vore ei fast deling med 2 jamstore bruk. Det eine vart kalla Monsajorda. Den fyrste brukaren med dette namnet kom til gards om lag 1690. Det andre bruket vart i seinare tid kalla Olajord eller Tomasjorda. Brukarane i tida 1763-1929 heitte vekselvis Olav og Tomas.

Den eldste skildringa av garden er frå 1661. Då skriv Landkommisjonen dette om eigartilhøve og næringsgrunnlag: "Muncheliff Gotz Ingen Herlighed Uden Smaa Brendeschoug." Litt meir utførlig er matrikkelen frå 1723: "Ingen Huusmandspladser. Intet Sætter. Brendeveed Skoug. 1 flomqværn intet fiskerie ligger ved Søen 4 mile fra Bergen temmelig vis til Korn, noget tungvunden. Saar Havre 3 t. Avler 12 t. Føder 12 Kiør 6 Ungnød 24 faar. Lever of Qvægets avling og Brendeveed at selge."

I 1860-åra var ein ny matrikkelkommisjon i arbeid. Denne kommisjonen heldt garden for å vera tungbrukt. Dei fann heller ikkje jord som var skikka til nydyrking. Åkervidda var 18 mål. 4 mål var god åker. 3 1/2 må1 var middels god. Resten var ring.

Bøen var i 1860-åra 118 mål. Då var husmannsplassa Neset og Stigen medrekna. Knapt 19 mål var god bø. 30 mål var middels god. Resten var ring bø.

1828 vart det halde minneleg utskifting over innmarka. Dei tok sikte på at kvart bruk skulle få åker og eng mest mogeleg samla. Det ser ut til at det lukkast for det meste. Men ein av åkrane åt Olajorda vart liggjande inne på eigedomen åt Monsajorda. Det laut vera slik, meinte utskiftingsmennene, fordi "Agerne ej kunne blive opdyrket paa andre Steder en der hvor de nu ere, og Afsafnet af samme vilde blevet for stort for dens Eier."

Teigane er skildra slik i utskiftingsforretningen:


"MONS JOHANNESEN erholdt en Teig kaldet GJEDHUUSTEIGEN, der paa vestre Side begynder ved Søen fra Stigetøerne og opefter i en liden Steensnove dersteds og paa østre Side fra Søen i ...... hougsvigen og opefter i en nogenledes ret Linie fra Bøgjerdet i en liden Houg hvor en Mærkesteen med 2de Visere ere nedsat.

En Ditto Teig kaldet HUSETEIGEN der begynder paa vestre Side der begynder fra Hatlevigen og derfra opefter i en nogenledes ret Linie ovenfor Husene i et X i Bøgjerdet og derfra i vestre ende af Træet hvor en Mærkesteen er nedsat, og paa østre Side fra Søen i Kleggevigen derfra og i forskjellige Bugter opefter til Husene og derfra opefter Jelen og Sauebrækken til den østre ende af Træet. En Ditto kaldet MOURETEIGEN der begynder paa vestre side fra Bækken og opefter samme til hans Lade i en der nedsat Mærkesteen, derfra opefter i Lige Linie til Bøgjerdet Ligeledes igjen derfra i en Skraalinie lige til Bækken ved Oldershølen og endelig derfra lige til Seljerindbjerget derfra igjen i en Skraalinie til Seljerindbækken og opefter Bækken til Bøgjerdet og endelig derfra efter .... jelen til høieste Fjeldet. En ditto kaldet KLEIVETEIGEN der begynder paa vestre side fra Thomas Olsens Storager og opefter bemeldte Ager i en liden Bugt til Seljerindkleven derfra i en Skraalinie indefter i en liden Bæk uden for Helderen og opefter same Bæk til Svabjerget, og endelig derfra i en Skraalinie indefter til Rossebakbjerget, og paa Østre Side fra Søen ved den lille Bæk østenfor Erikstoen og opefter i lige Linie til østre ende af Rossebakken i Bøgjerdet. En ditto kaldet MIDTSTØKKETEIGEN der paa vestre side begynder fra Søen ved et Sted kaldet Lokkene og opefter en rindende Bæk til Bøgjerdet derfra i en ret Linie til Bjønaasgroven hvor der findes hugget et X fra dette og i en Skraaelinie til Bjergrinden for Bjønaasen hvor der blev hugget et X og endelig derfra til høieste Fjeldsbroen, og paa østre side begynder den fra Holmebækken og opefter Bækken under Aasen nær hjemmet, derfra i en Skraalinie til høieste Aasen. Og endelig en Slotteteig kaldet store RAANEN der paa østre Side begynder fra Storerindjelen til det Bjerg oven for og paa vestre side efter Grændsemarket mellom Hane og Stavnæs.

THOMAS OLSEN erholdt en Teig kaldet Stigeteigen der paa vestre Side begynder fra Søen ved et Sted kaldet Juvigen og opefter i lige Linie til Bøegjerdet og derfra i høieste Fjeldsbroen, og på Søndre Side begynder den fra Stigetøerne og udefter i Vest til Storaaen og der fra til høieste Fjeldet. En Ditto kaldet GJEDHUUSTEIGEN der paa Vestreside begynder ved Søen fra (uleseleg namn) og til Bøegjerdet derfra til Stigeteigen og atter derfra til høieste Fjeldet og paa østreside fra Hattevigen og opefter til Bøegjerdet og derfra til høieste Fjeldet. En ditto kaldet HUSTEIGEN, der paa Vestreside begynder . . . vigen og til Bøegjerdet, og derfra paa Østreside i Qværnebækken og op til Bøegjerdet og derfra ligger den ifælles med de forhen anmeldte Teiger og gaar til store Klubben og i høieste Fjeldet.

En Ditto kaldet Seljerindteigen der begynder paa Vestreside fra Søen ved Storagereinen og opefter Seljerindbækken til Bøegjerdet og derfra til høieste Fjeldet, og paa Østreside fra Opsidderens Storager og opefter i en Skraalinie til Rossebakhougen derfra igjen i en Skraalinie til Bjønaasgroven og opefter til Bjønaasbjerget i et der hugget X, og endelig derfra til høieste Fjeldet. I denne sidstanmeldte Direction findes ogsaa fern X huggede. En ditto kaldet KORGETEIGEN der paa Østreside begynder ved Gutormshelderen og opefter til Bøegjerdet, derfra efter samme Teig og i Bjønaasgroven og efter samme strækning paa Vestreside. En ditto kaldet Skrapateigstøkket, der begynder fra Søen i Holmebækken og opefter til den nærmest hjemmet liggende Ramsbotnen og derfra i en Skraalinie lit Vest over Kaalmilstallen. En Ager kaldet KLOUGERAGEREN der grændser i Sydost til Mons Johannesens Klougerager i Nord til dennes Lade i Øst til Søen og i Vest til Støleskarvet."


Den minnelege utskiftinga 1828 hadde samanheng med at det eine av dei to hovudbruka skulle delast. Det var brukaren på Monsajorda som delte bruket sitt mellom to av sønene. Dei fekk skøyte på kvar sin halvpart av farsgarden 1827. Korleis dei delte teigane åt Monsajorda mellom seg, er ikkje kjent. Todelinga av Monsajorda stod ved lag til 1865. Då vart dei to bruka slegne saman att. Men samstundes vart det skilt frå 2 mindre bruk, bnr. 4 Utløhaugen og bnr. 5 Neset. Monsajorda er bnr. 3.

1864 vart Tomasjorda delt i 2 jamstore bruk. Bnr. 1 vart heitande Tomasjorda. Bnr. 2 vart kalla Eriksjorda etter den fyrste brukaren, Erik Johannesson Jamne. Bnr. 1 og 2 var saman om flor og løe dei fyrste åra etter delinga. Bnr. 2 overtok det minste av dei to stovehusa på Tomasjorda. Stovehusa på bnr. 1 og 2 stod tett ved einannan.

1913 vart det halde offentleg utskifting. Bnr. 2 flytte då til den vestlege delen av innmarka og bygde nye gardshus der.

1723 var her skog nok til at dei kunne selja noko ved. Men i 1860-åra var det knapt med ved- og tømmerskog. Bnr. 1 og 2 hadde nok til eige bruk, men på bnr. 3 og 4 var det i minste laget. Ingen av brukarane hadde ved eller tømmer å selja.

Om beitet heiter det 1864: "Hjemmehavnen ubetydelig, det øvrige Fjeldhavn, begge of god Beskaffenhed og fuldt tilstrækkelig. Adkomsten brat og farefuld."

1723 var det ei flaumkvern på garden, men denne kverna må ha vorte nedlagd. 1852 fekk brukaren på bnr. 1 tinglyst grunnsetel på halvparten av ei kvernhustomt på Skaftå. "Mangler Møllefoss' skriv matrikkelkommisjonen 1864.

I samband med bygging av Vossebana vart det halde underekspropriasjonstakst 1876 for avståing av grunn til jarnbana. I anleggstida auka folketalet. Mange anleggsarbeidarar og huslydane deira budde til leige her. Ole Olsson Studsnes (1877 kalla Ole Olsson Stavenes) hadde hus og landhandel her frå 1876.

Ein kjenner ikkje til husmannplass på garden før 1830. I 1830-åra vart det tinglyst festesetlar til 3 husmenn. Den fyrste festesetelen var gjeven 1832 til verson på bnr. 3. 1834 og 1839 fekk to av sønene på bnr. 1 festeseltlar. Alle festesetlane gjaldt teigar i dei gamle utslåttene på Neset vest for innmarka.

Det ser ut til at berre to av desse husmennene bygde hus på Neset. Anders Tomasson, som fekk festesetel 1839, gifte seg 1853. Året etter fekk han kjøpa Ytre-Bruvik bnr. 5. Så lenge Anders var ugift, er det mest truleg at han hadde husvære heime hjå foreldra. Men det kan henda at han budde saman med broren Nils og huslyden hans.

Nils Tomasson sette seg opp hus på Neset. Men tunstaden var ikkje trygg for skreder og steinsprang. Nils laut flytta husa austom Stavenesgilet til ein stad dei kalla Stigen.

I 1860-åra ser det ut til at dei to husmannplassa i Neset var slegne saman. Matrikuleringskommisjonen opplyser at kvart hovudbruk åtte like stor part og skulle ha kvar sin halvpart av den årlege avgifta.

1866 vart Neset skilt ut som sjølvstendig bruk. Det vart teke like mykje av kvart hovudbruk og lagt til det nye bruket. Neset vart drive som sjølvstendig bruk til 1884. Då døydde eigaren ved ei ulukke, og bruket vart fråflytt. 1885 vart det halde ny skylddeling. Neset vart delt i 3 like store partar, bnr. 5, 6 og 7. Brukarane på dei tre gardsbruka kjøpte kvar sin part. Dei brukte Neset til slåttemark.


SKYLD, SKATT, FØDNAD, AVLING, FOLKETAL

Gamalt matr.nr. 26 i Arna skipreide. Frå 1838 matr.nr. 27. Nytt matr.nr. 1853 120. 1886-1964: gnr. 20 i Bruvik kommune.

Landskyld 1590-91: 1/2 laup smør = 36 merker. 1626: 1/2 laup smør, 2 våger never. 1644: 3 spann smør = 54 merker. 1648, 1666, 1694: 1/2 laup smør, 1/2 tunne malt.

Skatteskyld 1665: 1 laup smør = 72 merker. Ny skyld 1838: 5 dalar 3 ort 16 skilling. 1886: 7,29 skyldmark.

Leidang 1567 1 album. Leidang 1590 2 kalvskinn. Fredtoll kvart 8. år. 1665: Leidang, fredtoll, gjengjerd, vedpengar 1/2 rdl. 13 skilling. Småtiend 8 skilling. Kandtiend 2 1/2 mele.

Fødnad 1657: 7 storfe, 3 geiter, 8 sauer. 1863: 25 kyr, 6 ungfe, 98 sauer. 1865: 32 storfe, 98 sauer, 4 griser. 1875: 1 okse, 22 kyr, 8 ungfe, 83 sauer.

Sånad 1665: 2 1/2 tunne korn. Avling 6 1/2 tunne. Avling 1666:5 tunner korn. Sånad 1863: 10 tunner havre, 16 tunner poteter. Avling 40 tunner havre, 47 tunner poteter, 1950 våger høy, 273 våger halm. Frå slåttene fekk dei 1230 våger høy. Skavet svara til 30 våger høy. Sånad 1865: 9 tunner havre, 11 tunner poteter.

1875: Sånad 10 1/2 tunne havre, 15 tunner poteter.

Folketal 1802: 16. 1865: 40. 1875: 41.

EIGARAR

Den fyrste kjende eigaren er Munkeliv kloster i Bergen. Ved reformasjonen vart klostergodset drege inn under kruna. Mykje krungods vart selt i 1660-åra for å skaffa pengar i statskassa. Kjøparane var for det meste pengesterke byborgarar.

Stavenes var mellom dei gardane som kom på sal. Kjøparar var truleg brørne Ludvig og Rasmus Stud. Dei er oppførde som eigarar av Stavenes og Herfindal 1676. Dei åtte partar i mange andre gardar i Nordhordland og Sogn. 4 av gardane låg i Alenfit skipreide, 2 i Eikanger, 6 i Herdla, 1 i Skjold, 2 i Lindås og 5 i Gulen.

1694 hadde Stavenes fått ny eigar. Det var rådmann Christen Henningsen. Mademoiselle Henninge Smith, som var eigar 1718, var truleg ein arving etter Christen Henningsen. Henninge Smith selde garden 1723. Erik Monsson Stavenes, som var brukar på Monsajorda, løyste då inn si helvt av garden og vart sjølveigar. Sjå bnr. 3.

Henninge Smith selde den andre helvta av garden til Tomas Andersson Hana. Tomas var brukar i Hana. Verbroren Jakob Johannesson var brukar i Stavenes og dreiv den helvta av garden som Tomas åtte.

Jakob fekk kjøpa bruket sitt 1726. Han var sjølveigar berre 7 år. 1733 kjøpte Tomas Hana bruket att og åtte det til han døydde 1759. I skiftet etter Tomas Hana var gardparten i Stavenes verdsett til 50 rdl. og utlagd til enkja Synneva Johannesdtr. 1763 gav ho skøyte til den yngste av dei 4 sønene sine, Olav. Han flytte til Stavenes og vart brukar på den helvta av garden som seinare vart heitande Olajorda eller Tomasjorda. Sjå bnr. 1.

Dei eldste sønene til Synneva og Tomas Hana hadde betre odelsrett enn Olav. For å kunna sitja trygt med eigedomen kjøpte Olav odelsretten hjå sønene etter den eldste av brørne sine, Anders Tomasson Ytre Songstad. 1765 vart det tinglyst odelsskøyte frå Anders og Haldor Songstad til farbroren Olav Tomasson på 18 merker smør i Stavenes for 34 rdl. Odelsskøytet var underskrive av stykfar åt dei to gutane, Olav Ivarsson Songstad, og verjene deira, Johannes Tomasson Skaftå og Olav Olsson Romslo. Sjå Skaftå bnr. 1 og Haus s. 381.


BRUKARAR FØR 1685

Den fyrste kjende brukaren heitte Amund. Me finn han i leidangslista 1590-91. Namnet hans vart skrive Aamundt Staffuenes.

1616 finn me Johannes Stavenes i lista over dei som ikkje hadde betalt leidang. Johannes sat inne med leidangen på andre året og ikkje levera han frå seg. For dette måtte han bøta 1 riksdalar.

1620 finn me fyrste gong nemnt brukaren Jørgen Lauritsson. Det kan vera Jørgen som er nemnd i Landsskattelista 1611, men der er namnet skrive Joechen. Jørgen og kona Marta var brukarfolk her til om lag 1650. Ein kjenner ikkje til at dei hadde born etter seg.

1630 var her to brukarar. Jørgen Lauritsson var den eine. Den andre brukaren heitte Erik Sjursson. Erik og kona Marta hadde desse borna:

  1. Mogens 1638-, brukar på Hekland. Sjå Osterøy gnr. 150.
  2. Hans 1646-, brukar på Langhelle.
  3. Gjertrud ca. 1659-, g.m. Mons Rasmusson. Sjå Stavenes bnr. 3.

1648 -1655 var her ein brukar, Jon Stavenes. Det er lite opplysningar om han og ætta hans.

1657-1666 var Olav Lauritsson brukar. Olav kom truleg frå Sedalen. Av borna hans er desse kjende:

  1. Johannes 1637-, truleg busett på Havrå i Haus.
  2. Nils 1638-, brukar her, sjå nfr.
  3. Magdeli

1661 var Nils Olsson, son åt Olav Lauritsson, brukar her saman med faren. Nils er nemd fleire gonger i tingbøker i 1670- og 1680-åra. Han var fødd 1638 og døydde truleg kring 1685.

Born:

  1. Laurits 1664-.
  2. Ingeborg 1670-.

1670 var Gregorius Ingebrigtsson Hana brukar her.

Barn :

  1. Mikkel 1672-.


BNR. 1

Daglegnamn: Olajorda el. Tomasjorda. Frå 1763 til 1929 heitte brukarane skiftevis Olav og Tomas.


Gamalt løpenr. 76. 1853 nytt løpenr. 473.

Gamal landskyld 18 merker smør 1 mele malt. Ny skyld 1718: 36 merker smør. 1802: Landskyld 30 merker smør. 1838 ny skyld 2 dl. 4 ort 8 skill. 1864 (etter at bnr. 2 var skilt frå) 1 dl. 4 ort 8 skill. 1886: 1,82 skyldmark. 1956: 1,74 skyldmark.

1864 var åkervidda rekna til 4 3/4 mål. 1 mål var god åker. 1 mål var middels god. Resten var ring. Engvidda var 30 mål. Her var 4 1/2 mål god eng. 6 mål var middels god. Resten var ring. Sånad 2 1/2 tunne havre, 3 1/2 tunne poteter. Avling 10 tunner havre, 10 tunner poteter, 480 våger høy, 70 våger halm. Dei hausta 300 våger høy i slåttene. Skavet svara til 10 våger høy. Fødnad 5 kyr, 2 ungfe, 17 sauer.

1875 var sånaden 2 1/2 tunne havre 3 tunner poteter. Fødnad 1 okse, 5 kyr, 4 kalvar, 15 sauer. 1945 fødnad 4 kyr, 1 ungbeist, 10-12 sauer.


Lars Åsmundsson Rødberg 1657-1726 var brukar her frå midt i 1680-åra til han døydde. Lars var gift, men han og kona var barnlause.

1726 fekk Jakob Johannesson Reistad frå Samnanger skøyte på bruket hjå verbroren Tomas Hana som då var eigar. Jakob døydde 1733, 55 år gamal. Tomas Hana fekk då skøyte på garden att, i samsvar med ei kontrakt som han og Jakob hadde sett opp. Jakob var g.m. Anna Andersdtr. Hana 1677-1765. Dei hadde ikkje born. Enkja vart attgift med neste brukar.

1734 vart Simon Knutsson Langhelle 1700-1783 gift med enkja Anna Andersdtr. Same året fekk han bygselsetel på bruket. Simon var fleire gonger lagrettemann. Han var ofte takstmann ved skifte- og registreringsforretningar. Simon og Anna dreiv bruket til byrjinga av 1760-åra. Dei var barnlause. Då Anna døydde 1765, skifte Simon buet med arvingane. Simon flytte til Olsnes og budde der til han døydde.

1763 skøyte for 120 rdl. til Olav Tomasson Hana 1740-1832. Olav fekk skøyte hjå mor si, Synneva Johannesdtr. Hana. Sjå ovanfor under bolken Eigarar.

Olav var g.1.g.m. Brita Johannesdtr. Stanghelle 1746-1782. Sjå II s. 117. I skiftet etter Brita 1782 var bruket verdsett til 120 rdl. Nettoeiga var 117 rdl. Bruket var pantsett for 80 rdl. Långjevaren var Jakob Tomasson Vassdal, bror åt Olav. Lånet vart betalt attende i 1790- åra. Men i skiftet 1782 fekk Jakob Vassdal utlagt 2/3 av bruket. Resten vart delt mellom Olav og eldste sonen Tomas.

Born:

  1. Helga 1767-.
  2. Synneva 1768-, g.m. Johannes Olsson Havrå. Sjå Haus s. 266
  3. Tomas 1770-, brukar her.
  4. Johannes 1773-, brukar på Midt
  5. Mons 1776-, g.m. Brita Olsdtr. Hana.
  6. Olav f. og d. 1779.
  7. Anders f. og d. 1781.
  8. Olav f. og d. 1782.

Olav g.2.g.m. Anna Nilsdtr. Ytre-Boge bnr. 1 1759

Born:

  1. Nils 1784-, brukar på Ytre-Bruvik bnr. 5.
  2. Brita f. og d. 1785.
  3. Brita f. og d. 1786.
  4. Brita 1787-, g.m. Lars Monsson Stavenes bnr. 3.
  5. Olav 1790-1793.
  6. Knut 1792-, sjå leigebuarar.

1800 skøyte til Tomas Olsson 1770-1837. Han gav kår til faren og stykmora då han overtok bruket. Tomas var g.1.g.m. Ingebjørg Nilsdtr. Ytre-Boge bnr. 1 1779-1829. I skiftet etter Ingebjørg var bruket verdsett til 300 spd. Nettoeiga i buet var 358 spd. Dei ugifte borna fekk i tillegg til arven 22 spd. kvar i heimegjerd og bryllaupsgjerd. Bruket vart utlagt til Tomas. Han gav skøyte same året til sonen Olav.

Born i 1. e:

  1. Brita 1803-, g.m. Johannes Tomasson Skaftå bnr. 4.
  2. Olav 1804-, brukar her.
  3. Nils 1809-, sjå husmannsplasset Neset.
  4. Per 1810-, brukar på Vaksdal bnr. 28.
  5. Johannes 1813-, brukar på Vaksdal bnr. 2
  6. Anders 1816-, brukar på Ytre-Bruvik bnr. 5.
  7. Tomas 1819-, brukar på Rødberg bnr. 1.
  8. Brita 1821-, g.m. em. Johannes Tomasson Skaftå bnr. 4.

Tomas g.2.g.m. Dordi Bastesdtr. Stokke bnr. 3. 1793-1863. I skiftet etter Tomas var nettoeiga 235 spd. Lausøyret vart selt på auksjon for 195 spd. Yngste sonen Olav fekk i tillegg til arven 23 spd. i heimegjerd og konfirmasjonsutstyr.

Barn i 2. e.

  1. Olav 1834-, b. Trengreiddalen, g.m. Ingebjørg Mikkelsdtr. Langhelle f. 1834. Frå 1905 b. Rødne, Ølen. Sjå Haus s. 306.

1829 skøyte til Olav Tomasson for 300 spd. og kår, verdsett til 120 spd. i 5 år.

1864 vart bruket delt i to jamstore bruk. Olav gav skøyte til versonen Erik Johannesson på bnr. 2. Olav heldt sjølv fram som brukar på bnr. 1. Dei to bruka hadde kvar sitt stovehus, men dei var saman om flor og løe.

Olav 1804-1882 var g.m. Brita Knutsdtr. Vaksdal bnr. 16 1809-1868.

Born:

  1. Ingebjørg 1831-1902, ug. b. her.
  2. Anna 1834-1896, ug. b. her.
  3. Brita 1835-1836.
  4. Brita 1836-, sjå bnr. 2.
  5. Anna 1839-1915, ug. b. her.
  6. Marta f. og d. 1840.
  7. Tomas 1841-1843.
  8. Marta f. og d. 1843.
  9. Brita f. og d. 1845.
  10. Brita 1846-.
  11. Marta 1849-, g. 1879 m. em. Tomas J. Jamne bnr. 12.
  12. Tomas 1851-, brukar her.
  13. Maila 1854-1936, ug. b. her til 1929, sidan b. Tertnes i Åsane.

1876 skøyte til Tomas Olsson for 100 spd. og kår, verdsett til 80 spd. for 5 år. Kårytinga gjaldt foreldra åt Tomas og dei 3 ugifte systrene Ingebjørg, Anna d. e. og Anna d. y. Dei hadde også kår på bnr. 2. 1885 fekk Tomas skøyte på bnr. 6. Sjå nedanfor. Tomas bygde nytt stovehus på bruket kring 1890. Det var ei stove i kvar ende. Midt i huset var det eit rom som vart brukt som kjøken og gang. I kjellaren var det grue. Huset er noko ombygt etter at bruket fekk ny eigar 1929.

Tomas 1851-1935 var g.m. Sesilia Monsdtr. Hana frå plasset Neset, 1858-1912.

Born:

  1. Brita 1883-, b. Stokke bnr. 3, g.m. Lars Rundhovde.
  2. Kari 1887-, b. Olsnes bnr. 5, g.m. gbr. Ole Olsnes.
  3. Bergitta 1889-, tekstilarbeidar, b. Ytre Arna.

1929 skøyte på bnr. 1 og 6 til Magnus Magnesson Bruvik. Magnus 1908-1982 er vegarbeidar og gardbrukar, son åt Magne Nilsson Ytre-Bruvik bnr. 14 og kona Oline Jakobsdtr. Fossdal frå Jamne bnr. 7. Magne og Oline flytte hit og budde hjå Magnus dei siste åra dei levde. Dottera Borghild er også busett her.


BNR. 2

Daglegnamn ERIKSJORDA el. ERIKANE.


Skilt frå bnr. 1 1864. Løpenr. 473 b. Gamal landskyld 18 merker smør. Ny skyld 1 dalar 2 ort 4 skill. 1886: 1,82 skyldmark. 1956: 1,74 skyldmark.

1864 var her 4 3/4 mål åker. 1 mål var god åker, 1 mål middels god. Resten var ring. Bøen var på 30 mål. 4 1/2 mål var god bø, 6 mål middels god. Resten var ring. Sånad 2 1/2 tunne havre, 3 1/2 tunne poteter. Avling 10 tunner havre, 10 tunner poteter, 480 våger høy, 70 våger halm. Dei hausta 300 våger høy i slåttene. Skavet svara til 10 våger høy. Fødnad 5 kyr, 2 ungfe, 17 sauer. 1875 sånad 2 1/2 tunne havre, 3 tunner poteter. Fødnad 3 kyr, 1 kalv, 16 sauer.

1864 skøyte til Erik Johannesson Jamne for 150 spd. og kår. Kårytinga galdt seljaren Olav Tomasson, kona Brita og døtrene Ingebjørg, Anna d. e. og Anna d. y. Dei hadde også kår på bnr. 1. Erik 1836-1914 var frå Jamne bnr. 12, g.m. Brita Olsdtr. Stavenes bnr. 1 1836-1903.

Born:

  1. Brita 1864-1882.
  2. Johannes 1865-, brukar her.
  3. Malena el. Maila 1868-, g.m. Elling Langhelle. Sjå bnr. 14.
  4. Ingeborg 1868-1869.
  5. Ingeborg f. og d. 1870.
  6. Ole f. og d. 1871.
  7. Ingeborg f. og d. 1872.
  8. Oline f. og d. 1873.
  9. Anna 1875-1876.
  10. Anna 1879-1880.
  11. Ole 1882-1892.

1898 skøyte til Johannes Eriksson 1865-1953, g.m. Marta Knutsdtr. Tunes 1868-1939. Sjå Haus s. 448.

Born:

  1. Erik 1891-, brukar her.
  2. Ole Bertin 1892-1919, bankfunksjonær, g.m. Borghild Jamne.
  3. Knut Martin 1894-, b. Blomdal bnr. 4 og 5. Sjå II s. 37 og bnr. 10 nfr.
  4. Nils 1897-, smed i N.S.B., b. Evanger. Sjå bnr. 13.
  5. Bernhard 1899-1902.
  6. Ludvig Andreas 1902-, prest, b. Nord Dakota, U.S.A., g.m. Emma Misten.
  7. Marta 1903-, b. Portland, Oregon, U.S.A., g.1.g.m. Ottar Misten. G.2.g.m. John Wiener.
  8. Brita 1905-, b. Indre Arna.
  9. Bernhard Johannes 1907-, overstuert, b. Bergen, g.m. Marie Buttedal.

1921 skøyte til Erik Johannesson 1891-1947, banevaktar og gardbrukar, g.m. Inga 1895-1975, dtr. åt Sigrid og Mons Hestdal. Meland.

Born:

  1. John 1917-1967, fabrikkarbeidar, b. Ytre Arna.
  2. Solveig 19**-, sjukepleiar, g.m. Ole Kongestøl. Sjå bnr. 22.
  3. Margit 19**-, lærar. Sjå bnr. 32.
  4. Mimmi 19**-, g.m. Johannes Leonard Kalsås. Sjå bnr. 24.
  5. Maria 19**-, g.1.g.m. Hilmar Tunes. G.2.g.m. Konrad Martinsson Hovde. Sjå leigebuarar nfr. og Haus s. 462.
  6. Ivar 19**-, brukar her, sjå nfr.
  7. Alvhild 19**-, b. Sandvik bnr. 9, g.m. Einar Langhelle.
  8. Edit 19**-, g.m. Bernhard Andreas Knutsen. Sjå bnr. 26.
  9. Bjørg 19**-, postassistent, b. Indre Arna, g.m. Per Holmaas frå Masfjorden.
  10. Astrid 19**-, kontorassistent, b. Oslo.
  11. Olav 19**-, snikkar, g.m. Sigrid Anna Ingebrigtsen.

1969 skøyte til Ivar Eriksson 19**-, gardbrukar og elektromontør, g.m. Gunvor Herdis 19**-, dtr. åt Vollert Henrik Romslo og kona Gunhild Marie f. Østensen, b. Vimmelvik. Sjå Haus s. 282.

Born:

  1. Bjarne f. og d. 1951.
  2. Helge 19**-.
  3. Grete Irene 19**-, g.m. Arnvid Inge Dæmring. Sjå bnr. 37.


BNR. 3


Daglegnamn MONSAJORDA el. MAURABAKKEN.


Gamalt løpenr. 77. Frå 1827 til 1865 delt i 2 bruk med løpenr. 77 a og 77 b. 1853 nye løpenr. 474 og 475.

Gamal Iandskyld 18 merker smør 1 mele malt. 1718 ny skyld 36 merker 1838 ny skyld 2 dl. 4 ort 8 skill. 1886 ny skyld 2,97 skyldmark. 1970 2,91 skyldmark.

1864 var åkervidda 8 mål. 2 mål var god åker. 1 1/2 mål var middels god. Resten var ring. Bøen var 47 4/5 mål. 9 4/5 mål var god bø. 12 mål var middels god. 26 mål var ring bø.

Sånad 4 3/4 tunner havre, 7 tunner poteter. Avling 19 tunner havre, 21 tunner poteter, 990 våger høy, 133 våger halm. Dei hausta 540 våger høy i slåttene. Skavet svara til 20 våger høy. Fødnad 13 kyr, 2 ungfe, 46 sauer.

1875 (etter at bnr. 5 var frådelt) fødnad 10 kyr, 2 kalvar, 33 sauer. Sånad 4 1/2 tunne havre, 5 tunner poteter.

Ca. 1690 var Mons Rasmusson Skaftå brukar her. Mons f. om lag 1654 var g.m. Gjertrud 1659-1714, dtr. åt Erik Sjursson Stavenes. Sjå brukarar før 1685. Det vart halde skifte etter Gjertrud 1714. Buet hadde ein medel på 19 rdl. Men skulda var like stor, så det vart ikkje noko å dela mellom ervingane.

Born:

  1. Erik 1681-, brukar her.
  2. Marta.
  3. Kristi 1683-1722.
  4. Olav 1686 el. 1688-, b. på Indre Takvam. Sjå Haus s. 405.
  5. Ragnhild 1697-, g. 1727 m. Mons Knutsson Rødberg. Sjå husfolk, Rødberg.
  6. Magdeli.

Ca. 1718 bygsla Erik Monsson. 18. mars 1723 fekk han skøyte og vart sjølveigar. Erik gjekk saman med fleire brukarar i Haussokna og Bruviksokna og fekk i gang eit sagbruk i Haus 1716. Erik 1681-1754 var g.m. Berta Nilsdtr. Trengereid 1676-1768. Sjå Haus s. 309.

Born:

  1. Lars 1716-, brukar her.
  2. Olav 1719-, brukar på Skulstad, Haus 1756, g.m. Marta Olsdtr. Sedalen.
  3. Mons 1721-1749.
  4. Nils 1726-1804, ug.
  5. Samuel 1730-1748.
  6. Mikkel 1733.
  7. Erik 1737.
  8. Gjertrud, g. 1767 m. Olav Olsson Røyrbakken.

1745 skøyte til Lars Eriksson for 40 rdl. Lars 1716-ca. 1790 var g.1.g.m. Brita Larsdtr. Rødberg 1724-1769. I skiftet etter Brita vart bruket delt mellom Lars og dei to sønene.

Born:

  1. Brita f. og d. 1747.
  2. Brita 1749-1750.
  3. Lars 1750-1771.
  4. Erik 1754-1772.

Lars g.2.g. 1770 m. Anna Monsdtr. Ytre-Bruvik 1729-1791. Dei hadde ikkje born. Dei to sønene som Lars hadde frå 1. ekteskap, Lars og Erik, døydde av koppar kring nyår 1772.1 skiftet etter Anna Monsdtr. 1791 vart halve bruket utlagt til enkjemannen. Systerborn og brorborn åt Anna fekk utlagt den andre helvta. Same året vart bruket samla att ved skøyte til ein av ervingane. Erik Olsson Ytre-Bruvik, som hadde odelsrett til bruket, gav odelsskøyte til den nye brukaren 1791. Den gamle brukaren Lars Eriksson fekk kår.

1791 skøyte til Mons Johannesson Myking. Han var son åt Kari Andersdtr. Myking og 1. mannen hennar, Johannes Monsson Ytre-Bruvik. Mons 1766-1848 var g.m. Anna Johannesdtr. Gjerstad 1762-1835. Sjå Gjerstad. s. 187 og 280.

Mons var lærar i Gjerstadsokna før han kom til Stavenes. Han heldt fram som lærar i Bruviksokna. Mons var fleire gonger lagrettemann. 1812 vart det tinglese ei kontrakt der sonen Lars overlet halve odelsretten til systera Anna. Lars var då berre 21 år. Formyndaren skreiv under kontrakta. Kontrakta må ha vorte omstøytt, for Anna fekk ikkje halve farsgarden, slik meininga var. I staden fekk ho og mannen bygsla eit plass, Ytre Neset. Sjå bnr. 5 nedanfor. Hovudbruket vart delt mellom to søner. Mons fekk 1827 tinglyst ein odelsdeklarasjon der han gjorde kjent at bruket kunne føda to brukarhuslydar, og at den eldste sonen ikkje skulle påtala retten åt den yngste.

Born:

  1. Anna 1790-, g.m. Johannes M. Flatøy, b. på Ytre Neset, Stavenes.
  2. Lars 1793-, brukar her, sjå nfr.
  3. Johannes 1795-, g.m. Ingebjørg Johannesdtr. Mele. Sjå Gjerstad s. 389.
  4. Agate 1797-, g.m. Johannes Bastesson Teigland. Sjå Gjerstad s. 354.
  5. Kari 1801-, g.m. Nils Olsson Hana bnr. 1.
  6. Mons 1803-, g.m. Barbro Johannesdtr. Sandvik, sjå Arna s. 407.
  7. Johannes 1806-, brukar her, sjå nfr.

1827 skøyte til Lars Monsson på halve farsgarden, løpenr. 77 a, for 150 spd. og kår til foreldra. Lars 1793-1876 var g.m. Brita Olsdtr. Stavenes bnr. 1 1787-1858.

Born:

  1. Anna 1815-, g.m. Mikkel Nilsson Skulstad, sjå Haus s. 289.
  2. Olav 1820-, sjå bnr. 4.
  3. Mons 1827-, sjå Hana, plasset Neset el. Skoltane.
  4. Anna 1833-1834.
  5. Anna 1834-.

1827 fekk Johannes Monsson skøyte på halve farsgarden, løpenr. 77 b, for 150 spd. og kår til foreldra. Johannes 1806-1873 var g.m. Brita Olsdtr. Hana bnr. 1 1815-1888.

Born:

  1. Dortea 1833-1881, ug. b. her.
  2. Anna f. og d. 1835.
  3. Anna 1836-, g.m. Peder Mikkelsson Langhelle bnr. 3.
  4. Mons 1838-1839.
  5. Mons 1840-, brukar her.
  6. Ole 1842-.
  7. Brita f. og d. 1844.
  8. Johannes 1845-, sjå bnr. 5.
  9. Nils 1846-1847.
  10. Nils f. og d. 1848.
  11. Nils 1849-, sjå Hana bnr. 2.
  12. Brita 1851-, g.m. Olav Tomasson Rødberg bnr. 1.
  13. Ole 1853-, tekstilarbeidar, sjå II s. 370.
  14. Anna 1856-, b. i U.S.A., g. 1879 m. banearbeidar Carl Larsson Hjellby, Elfsborg, Sverike.
  15. Johannes 1858-, veg

1854 skøyte på løpenr. 77 a til Olav Larsson for 100 spd. og kår til foreldra. Olav sat med bruket til 1861. 1864 kjøpte han bnr. 4. Sjå nedanfor.

1861 skøyte på løpenr. 77 a til Mons Nilsson Hana for 450 spd. Mons 1836-1864 var g.m. Brita Johannesdtr. Skaftå bnr. 1. Dei var barnlause. Då Mons var død. let arvingane tinglysa ein skifteattest som gjorde kjent at Brita hadde råderett over løpenr. 77 a. Brita vart g.2.g. m. brukaren på løpenr. 77 b. Då vart Monsajorda samla til eitt bruk att. Men jorda var mindre enn ved delinga 1827, avdi det var skilt frå 2 bnr. Sjå bnr. 4 og 5.

1865 skøyte på løpenr. 77 b til Mons Johannesson for 100 spd. og kår til foreldra, verdsett til 200 spd. i 5 år. Systera Dortea skulle ha kår når foreldra fall frå.

Mons 1840-1922 gifte seg 1865 m. Brita Johannesdtr. 1841-1927, enkja etter brukaren på løpenr. 77 a. Dei bygde nytt stovehus på bruket i 1880-åra.

Born:

  1. Mons Johannes 1865-, brukar her.
  2. Helga 1869-, b. i U.S.A.
  3. Johannes 1872-1874.
  4. Johannes 1874-1887.
  5. Brita 1876-1951
  6. Johannes Martin 1879-, b. i U.S.A.
  7. Anna 1881-, b. i U.S.A., g. 1901 m. Konrad Oluf Kristian Eriksen frå Steinsland i Øksnes.
  8. Nils 1883-ca. 1942, b. i U.S.A.
  9. Johanna 1885-1903.

1901 skøyte til Mons Johannes Monsson. Ved sida av gardsbruket dreiv han mykje med anleggsarbeid. 1913 bygde han ny løe på bruket. Mons 1865-1948 var g.m. Madli Johannesdtr. Hellestræ 1866-1937. Sjå II s. 164.

Born:

  1. Johannes 1889-, b. i Seattle, U.S.A.
  2. Mons 1890-1894.
  3. Josefine Karoline 1892-1955, g.m. baneformann Gulleik Fadnes. Sjå leigebuarar, Hana.
  4. Helga Bertina 1893-, b. i Seattle, U.S.A.
  5. Mikael 1895-, brukar her.
  6. Johan 1899-, baneformann i NSB, sjå Arna s. 26.
  7. Bernt Martin 1900-1907.
  8. Maria 1903-, b. i Seattle, U.S.A., g.m. Johannes Helle.
  9. Jenny Margrethe 1906-, b. i Seattle, U.S.A., g.m. Arnold Sund frå Namdalen.

1924 skøyte til Mikal Monsson 1895-1968, gardbrukar, jarnbane-og industriarbeidar, g.m. Ingeborg Andrea Johannesdtr. Kjøndal 1891-. Sjå bnr. 4.

Born:

  1. Aslaug Maria 1920-1929.
  2. Elsa 19**-, kokke, b. Fana.
  3. Mary 1924-1954.
  4. Jenny 19**-, b. Klepp, Jæren, g.m. heradsagronom Peder Melstokkå.
  5. Ingrid Margrete 19**-, tekstilarbeidar, b. her.
  6. Magnus Johan 19**-, lærar og skulestyrar, b. Brumunddal.


BNR. 4

Daglegnamn UTLØO el. UTLØHAUGEN.


Løpenr. 474 b, skilt frå bnr. 3 1864. Skyld 1 ort, gamal skyld 2 4/7 merker smør. 1886: 0,26 skyldmark.

1864 var her 2 1/2 mål åker og 4 1/2 mål eng. Sånad 1/4 tunne havre, 1 tunne poteter. Avling 1 tunne havre, 4 tunner poteter. Mesteparten av høyet kom frå utslåttene, som gav ei avling på 40 våger. Det var knapt med ved og hustømmer til dette bruket. Her var ikkje tilgang på skav eller anna attåtfor. 1864 var fødnaden 1 ku og 6 sauer.

1875 fødnad 2 kyr, 6 sauer. Sånad 1/4 tunne havre, 2 tunner poteter.


1864 skøyte til Olav Larsson for 50 spd. Olav var brukar på løpenr. 77 a frå 1854 til 1861. Sjå bnr. 3 ovanfor. 1885 selde han bnr. 4 og flytte til Borge i Arna sokn. Sjå Arna s. 430.

Olav 1820-1902 var g.m. Magdeli Johannesdtr. Tunes 1824-1923. SO. Haus s. 445.

Born:

  1. Brita 1847-, g.m. baneformann Johan Henriksson Värn. Sjå Arna s. 506.
  2. Johannes 1848-, b. Borge, ug.
  3. Magdeli 1850-, g.m. Anders Hordvik, Åsane. Sjå leigebuarar nfr.
  4. Anna 1854-, g.m. Johannes H. Kjøndal, brukar her.
  5. Lars 1856-, b. på Borge, g.m. Brita Johannesdtr. Sedalen bnr. 7. Sjå Arna s. 433.
  6. Kari 1858-, g.m. Mikkel H. Kjøndal, brukar her.
  7. Mons 1860-, tekstilarbeidar, Dale. Sjå II s. 370.
  8. Johannes 1863-, smed i NSB, b. Garnes. Sjå Arna s. 16.
  9. Olav 1865-, gardbrukar på Borge. Sjå Arna s. 435.
  10. Nils 1869-, jarnbanearbeidar, g.1 .g.m. Sigvor Larsdtr. Arna. Sjå Arna s. 127, g.2.g.m. Mathilde Andreasdtr. Hordvik. Sjå leigebuarar nfr.

1885 skøyte til Mikkel Haldorsson Kjøndal for kr. 550.-. Mikkel 1856-1926 var banevaktar, fødd i Sandvik på bnr. 3, g.m. Kari 1858-1958, dtr. til den førre brukaren her. Kari og Mikkel var barnlause. Frå 1910 budde dei på Jamne bnr. 67. Kari budde dei siste åra på Dale Gamleheim og døydde der på 100-årsdagen sin. Mikkel var mykje med i kristeleg arbeid. Sjå "Bruvik kyrkjer og kristenliv" s. 182.

1910 skøyte til Johannes Haldorsson Kjøndal. Same året fekk han skøyte hjå brukarane på bnr. 1 og 2 på eit stykke som vart kalla Nymark. Sjå bnr. 8 og 9. 1917 vart det tinglyst kontrakt på festenr. 1 under bnr. 4 til dei førre brukarane, Kari og Mikkel Kjøndal.

Johannes Kjøndal og kona Anna Olsdtr. Stavenes bnr. 4 hadde vore brukarfolk i Kjøndalen før dei kom hit. Sjå Sandvik bnr. 3.

1925 skøyte til Ole Johannesson Kjøndal på bnr. 4, 8, 9 og Sandvik bnr. 3. Ole 1896-, baneformann i NSB, var g.1 .g.m. Johanna Matilde 1893-1937, dtr. åt Lars Olsson Stavenes og kona Brita Johannesdtr. Sjå ovanfor og Arna s. 433. Ole g.2.g.m. Sigrid Øvrejord frå Hallingdal. Båe ekteskap var barnlause.

1946 skøyte til Haldor Johannesson Kjøndal på bnr. 4, 8, 9 og Sandvik bnr. 3 . Haldor 1889-1975 , anleggsarbeidar, g.m. Unni Andrea 1895-1964, dtr. åt Nils Olai Nilsson Skulstad og kona Brita Tomasdtr. Indre-Boge bnr. 7. Sjå Haus s. 333.

Born:

  1. Johannes 19**-, sjå nfr.
  2. Nils Olai 1929-1976, sjømann i utanriksfart.
  3. Arvid Bernhard 19**-, sjå Sandvik bnr. 10, og II s. 337.

1964 skøyte til Johannes Haldorsson Kjøndal og kona Kristine på bnr. 4, 8 og 9, og Sandvik bnr. 3.

Johannes 19**-, konduktør i NSB, b. Oslo, g.m Kristine 19**-, dtr. åt Ingeborg og Engel Essvær.

Born:

  1. Helge Edgar 19**-, g.m. Bjørg Austgarden.


BNR. 5

Daglegnamn Neset.


Skilt frå bnr. 1 og 3 1866. Skyld 1 ort 16 skill. Gamal skyld 4 5/28 merker smør. 1884 0,42 skyldmark. 1886 0,14 skyldmark.


Neset var gamal slåttemark. Frå 1830-åra budde det fleire husmenn her ute. Sjå husmannsplassa Neset og Stigen nedanfor. 1885 vart Neset delt i 3 jamstore partar. Sjå bnr. 6 og 7.

1866 skøyte til Johannes Johannesson Stavenes for 50 spd. Johannes f. på bnr. 1 1845 var småbrukar og banevaktar. Han døydde etter ei jarnbaneulukke 1884. Kona Gjertrud Nilsdtr. 1842-1880 var frå plasset Stigen. Sjå nedenfor.

Born:

Nils 1870-, fabrikkarbeidar, b. Stockholm.

Brita 1873-, b. Bergen, ug.

Kari 1876-1880.

1885 skøyte til Erik Johannesson Stavenes. Bnr. 2 og 5 har seinare hatt same eigar. Sjå bnr. 2.


BNR. 6

Neset.

Skilt frå bnr. 5 1885. Skyld 0,14 skyldmark.

1901 skøyte til Tomas Olsson Stavenes. Bnr. 1 og 6 har seinare hatt same eigar. Sjå bnr. 1.


BNR. 7

Neset.

Skilt frå bnr. 5 1885. Skyld 0,14 skyldmark.

1901 skøyte til Mons Johannesson Stavenes. Bnr. 3 og 7 har seinare hatt same eigar. Sjå bnr. 3.


BNR. 8

Nymark. Skilt frå bnr. 1 1910. Skyld 0,05 skyldmark.

Skøyte til Johannes Haldorsson Kjøndal. Sjå bnr. 4.


BNR. 9

Nymark. Skilt frå bnr. 2 1910. Skyld 0,05 skyldmark.

Skøyte til Johannes Haldorsson Kjøndal. Bnr. 4, 8 og 9 har seinare hatt same eigar. Sjå bnr. 4.


BNR. 10

Fagernes. Skilt frå bnr. 1 1917. Skyld 0,01 skm.

1918 skøyte til Knut Martin Johannesson Stavenes. Sjå bnr. 2 og II s. 37.

1927 skøyte til Erik Johannesson Stavenes og Lina Stokke. Sjå bnr. 2.

1927 skøyte til Mons Ellingsson Langhelle. Sjå bnr. 14 nfr.

1939 skøyte til Sigvald Johan Farestveit 1912-1986, banearbeidar, son åt Nils Olsson Farestveit og kona Inga Olsdtr. Langhelle bnr. 5. Sigvald og syskena brukte etternamnet Nipen fram til 1958. Då tok dei etternamnet Farestveit.

Sigvald Johan f. 1912-1986 er g.m. Brita Nilsdtr. Verpelstad bnr. 2 f. 1912-2001. Sjå III s. 458.

Born:

  1. Gunvor Nancy 19**-, g.1 .g.m. Bjørn, Malvin Hop. G.2.g.m. Arnt Boge. Sjå II s.332.
  2. Nils Ingvard 19**-, g.m. Arnhild Akselsen. Sjå II s. 136.
  3. Bjørgfrid Solveig 19**-, b. Askøy, g.m. Arnulf Barthun.

1973 skøyte til Olav Reidar Løtveit 19**-, mylnearbeidar, son åt Anna Sofia og Nils Johan Løtveit, g.m. Gerd Karin 19**-, dtr åt Agnes og Ingvald Røe. Sjå II s. 360 og ættesoga Vaksdal.

Born:

  1. Frank 19**-.
  2. Jan Helge 19**-.


BNR. 11

Nyheim. Skilt frå bnr. 3 og 7 1917. Skyld 0,01 skm.

1924 skøyte til Anders Andersson Vaksdal på bnr. 11 og 15. Han bygde hus her 1918. Anders 1871-1946 var frå Vaksdal bnr. 16, g.m. Berta Malena 1872-1955, dtr. åt Mons J. Åsheim og kona Brita Ivarsdtr. f. Dale. Dei dreiv ei tid gard på Vikno. Seinare var Anders banevaktar på Reime og Mjølfjell før dei kom hit. Sjå II s. 242 og Haus s. 208 og 224.

Born:

  1. Maria 1898-, g.m. sjømann Martin Hovde. Sjå leigebuarar nfr.
  2. Brita 1900-, b. Voss, g.m. banevaktar Lars Almenningen.
  3. Andreas 1901-, plogførar i N.S.B., g.m. Mathilde Friborg.
  4. Ole 1903-, sjå Langhelle bnr. 11.
  5. Madli 1904-, b. Hana bnr. 3, g.m. Ole Torkelsen.
  6. Bertha 1908-, b. Voss, g.m. elektrikar Olav Ringheim.
  7. Magnus 1910-1977, jarnbanearbeidar, b. Grimen, Fana, g.m. Amalie Indrevær.
  8. Anna 19**-, b. Sandvik bnr. 11, g.m. Ole O. Langhelle.
  9. Borghild 1915-2001, b. Indre-Boge bnr. 41, g.m. Haldor J. Simmenes 1908-1979.
  10. Anton Bernhard 1917-2007, sjå nfr.
  11. Mikal 19**-, banevaktar, b. Langhelle bnr. 7 g.m. Inger Langhelle.

1956 skøyte på bnr. 11 og 15 til Anton Bernhard Andersson Vaksdal 1917-2007, sjå ofr., jarnbanearbeidar, g.m. Anny 1922-1996, dtr. åt Konstanse og Anton Teistklub, Vevang ved Molde.

Barn:

  1. Laila 19**-, g.m. Leif Haraldsen.


BNR. 12

Solvang. Skilt frå bnr. 1 1918.

1921 skøyte til Stavenes handelslag.

1924 auksjonsskøyte til oppsitjarane i Stavenes krins.

1931 skøyte til Ole Heggø, handelsmann, f. i Herdla 1894, g.m. Margit Hellevik frå Sunnfjord f. 1895.

Born:

  1. Otto Malvin 1919-1960.
  2. Ingrid Amanda 19**-, g.m. banevaktar Alfred Garnes. Sjå Arna s. 32.

1950 skøyte til Margit Heggø, d. 1972.

1975 skøyte til Knut Hansen 1909-, målar, b. Åsane, g.m. Aslaug.

Born:

  1. Turid 19**-.
  2. Vigdis 19**-.


BNR. 13

Ljosheim. Skilt frå bnr. 2 1920, 0,02 skm.

Skøyte til Nils Johannesson Stavenes 1897-1974, smed i N.S.B., b. Evanger, g.m. Maria Amalie Johannesdtr. Takvam 1896-1968. Sjå II s. 376-377 og Stavenes bnr. 2.

Born:

  1. Johannes 1925-1946.
  2. Arthur 19**-.
  3. Målfrid 19**-.


BNR. 14

Fredheim. Skilt frå bnr. 2 1921. 0,01 skm.

1922 skøyte til Elling Monsson Langhelle 1872-1967, anleggs- og jarnbanearbeidar, son åt Brita og Mons Mikkelsson Langhelle. Dei hadde eit husmannsplass under bnr. 5 på Langhelle.

Elling g.1.g.m. Anna Hamre frå Røldal.

Born:

  1. Mons 1898-, sjå nfr.
  2. Lars 1900-, sjå Sandvik bnr. 9.

Elling g.2.g.m. Malena Eriksdtr. Stavenes bnr. 2 1868-1939.

Barn:

  1. Andreas 1907-1923.

1940 skøyte til Mons Ellingsson Langhelle 1898-, sjå ofr., anleggs og jarnbanearbeidar, g.m. Inga Nilsdtr. Nipen Farestveit 1900-. Sjå Langhelle bnr. 5 og Stavenes bnr. 31.

Born:

  1. Anna 19**-, b. Haukeland, g.m. sjåfør Elling Minde. Sjå Arna s. 256.
  2. Norvald 19**-, banevaktar, g.m. Hildur Bjørneberg. Sjå Arna s. 389. Erling 1931

1970 skøyte til Sigvald Farestveit f. Nipen, sjå bnr. 10 ofr.


BNR. 15

Nyheim 2. Skilt frå bnr. 3 1923. 0,01 skm.

1924 skøyte til Anders Andersson Vaksdal, sjå bnr. 11. Bnr. 11 og 15 har sidan hatt same eigar.


BNR. 16

Stavenes stasjon. Skilt frå bnr. 1 og 3 1924. Skyld 0,02 skm.

1924 skøyte til Norges Statsbaner.


BNR. 17

Nyhavn. Skilt frå bnr. 1 1935. Skyld 0,01 skm.

1950 skøyte til Sigvald Stokke 1907-, motorbåtførar, son åt Karoline og Nils L. Stokke bnr. 2, g.m. Margit 1908-, dtr. åt Malene og Bertin Boge. Sjå Skaftå bnr. 24 og Stavenes bnr. 20 og 21.


BNR. 18

Dalsåkeren. Skilt frå bnr. 1 1939. 0,01 skm.

1939 skøyte til Mons Pedersson Langhelle og kona Maria. Mons f. 1902 er anleggsarbeidar, son åt Ragnhild og Peder Langhelle bnr. 6. Maria Gjertina f. 1905 er dtr. åt Steffen Olai M. Songstad og 1. kona Brita Nilsdtr. f. Hana bnr. 2. Sjå Haus s. 376.

Born:

  1. Bjørg Ragnhild 19**-, b. Romslo, g.m. Haldor Andreas Romslo. Sjå Haus s. 362 og 368.
  2. Signe 19**-, b. Haukeland, g.m. snikkar Anders Gjerstad.
  3. Esther 19**-, g.m. Harald Langhelle. Sjå Sandvik bnr. 12.
  4. Egil 19**-, b. Sandvik bnr. 22.
  5. Marit 19**-, b. Bergen, g.m. Olav Iversen.
  6. Kirsten Ingeborg 19**-, b. Kongsberg, g.m. Johan Solberg.
  7. Sigmund Torstein 19**-, g.m. Else Hope.


BNR. 19

Sjøtun. Skilt frå bnr. 3 1940. 0,01 skm.

1940 skøyte til Bruvik Herad.

1967 skøyte til Erling Langhelle 19**-, banearbeidar, son åt Inga og Mons Langhelle, Stavenes bnr. 14.


BNR. 20

Nykai. Skilt frå bnr. 17 1952. 0,01 skm.

1952 skøyte til Bruvik Herad.


BNR. 21

Nyhavn 2. Skilt frå bnr. 1 1953. 0,01 skm.

1954 skøyte til Sigvald Stokke. Sjå bnr. 17.


BNR. 22

Solglytt. Skilt frå bnr. 1 1953. 0,01 skm.

1953 skøyte til Ivar Stavenes. Sjå bnr. 2, 5 og 23.

1957 skøyte til Ole Kristoffer Martin Kongestøl 1911-, målar, g.m. Solveig Eriksdtr. 19**-, Stavenes bnr. 2 , sjukepleiar.

Born:

  1. Ellinor Irene 19**-, b. Bergen, g.m. Kåre Ingebrigtsen.
  2. Jenny Grete 19**-, g.m. Øystein Kristensen.
  3. Hildur Oddrun 19**-, g.m. Magne Østhus.
  4. Gulborg Marie 19**-.


BNR 23

Nesheim. Skilt frå bnr. 2 1953. Skyld 0,01 skm.

1953 skøyte til Ivar Stavenes. Sjå bnr. 2.

1957 skøyte til Ole Kristoffer Martin Kongestøl. Sjå bnr. 22.


BNR. 24

Vidsyn. Skilt frå bnr. 1-4 1953. Skyld 0,01 skm.

1956 skøyte til Johannes Leonard Kalsås 19**-, fabrikkarbeidar, son åt Johannes Kalsås og kona Selma f. Bergesen, g.m. Mimmi Eriksdtr. Stavenes bnr. 2 19**-.

Born:

  1. Karstein 19**-, g.m. Aud Rødland.
  2. Gerd 19**-, g.m. Roald Bernes.
  3. Randi 19**-.


BNR. 25

Solbakken. Skilt frå, bnr. 2 1955. 0,01 skm.

1955 skøyte til Ole Kristoffer Martin Kongestøl. Sjå bnr. 22 og 23.


BNR. 26

Solhaug. Skilt frå bnr. 1 1957. Skyld 0,01 skm.

1957 skøyte til Bernhard Andreas Knutsen 19**-, tekstilarbeidar, son åt Anna og Bernhard Knutsen, sjå ættesoga Vaksdal, g.m. Edit 19**-, dtr. åt Inga og Erik Stavenes bnr. 2.

Born:

  1. Vigdis 19**-, g.m. Terje J. Hesjedal. Sjå III s. 237.
  2. Laila 19**-, g.m. Bjørn Henrik Magnus frå Os.
  3. Erik 19**-.
  4. Geir 19**-.


BNR. 27

Fjordglytt. Skilt frå bnr. 2 1959. Skyld 0,01 skm.

1959 skøyte til Per Holmaas 19**-, konduktør i N.S.B., b. Indre Arna, g.m. Bjørg Eriksdtr. Stavenes bnr. 2 19**-.

Born:

  1. Ole Erik 19**-.
  2. Ivar 19**-.
  3. Eldbjørg 19**-.


BNR. 28

Nyteig. Skilt frå bnr. 2 1960. Skyld 0,01 skm.

1959 skøyte til Nils J. Stavenes. Sjå bnr. 13.


BNR. 29

Soltun. Skilt frå bnr. 3 1960. Skyld 0,01 skm.

1960 skøyte til Hilma Myking 1908-, dtr. åt Amund Hordvik og kona Andrina f. Kjøndal, g.m. Konrad Akselsson Myking 1908-1958. Sjå bnr. 4 ofr.

Barn:

  1. Åge, kontormann, b. Bergen.


BNR. 30

Nyhaug. Skilt frå bnr. 3 1960. Skyld 0,01 skm.

1960 skøyte til Kristine Kjøndal. Sjå bnr. 4.


BNR. 31

Nausthaugen. Skilt frå bnr. 1 1961. Skyld 0,01 skm.

1961 skøyte til Mons E. Langhelle. Sjå bnr. 14.


BNR. 32

Utsyn. Skilt frå bnr. 2 1962. Skyld 0,01 skm.

1962 skøyte til Margit Stavenes 19**-, lærar, dtr. åt Inga og Erik Stavenes, bnr. 2.


BNR. 33

Fjordglytt, tillegg. Skilt frå bnr. 2 1967. Skyld 0,01 skm.

1967 skøyte til Per Holmaas. Sjå bnr. 27.


BNR. 34

Baltun. Skilt frå bnr. 2 1967. Skyld 0,01 skm

1967 skøyte til Olav Stavenes 19**-, snikkar, son åt Inga og Erik Stavenes bnr. 2, g.m. Sigrid Anna 19**-, dtr. åt fiskar Bjarne Ingebrigtsen og kona Lovise Hansen, b. Øksningan, Helgeland.

Born:

  1. Lill Anita 19**-.
  2. Mona 19**-.
  3. Bjørn 19**-.
  4. Jim 19**-.


BNR. 35

Snuplass 1. Skilt frå bnr. 1 1973. Skyld 0,01 skm.

1973 skøyte til Vaksdal Kommune.


BNR. 36

Snuplass II. Skilt frå bnr. 3 1973. Skyld 0,01 skm.

1973 skøyte til Vaksdal Kommune.


BNR. 37

Lerketun. Skilt frå bnr. 2 1974. Skyld 0,01 skm.

1974 skøyte til Arnvid Inge Dæmring 19**-, mylnearbeidar, son åt Inga og Arnvid Dæmring, g.m. Grete Irene 19**-, dtr. åt Gunvor og Ivar Stavenes bnr. 2. Sjå III s. 408.

Born:

  1. Mette 19**-.


HUSMANNSPLASSA NESET OG STIGEN

3 husmenn fekk festesetlar i 1830-åra.

1832 festesetel til Johannes Monsson Flatøy 1792-1837. Johannes var g.m. Anna Monsdtr. Stavenes bnr. 3 1790-1858. Anna var eldst av borna åt Mons Johannesson og kona Anna Johannesdtr. Foreldra hadde fyrst tenkt å dela bruket sitt mellom Anna og eldste sonen Lars. Det vart tinglyst ei kontrakt om dette 1812. Men denne avtalen vart gjord om inkje. Farsgarden vart delt mellom to søner. Anna og mannen hennar fekk husmannsplasset Neset i staden. Dei hadde ei dotter, Ingebjørg, f. og d. 1816.

Anna g.2.g.m. Anders Isaksson Nepstad frå Bergen 1813-1863. Då Anna var død 1858, gifte Anders seg 2.g.m. Maria Johannesdtr. Skaftå bnr. 4 1829-. Maria og borna flytte truleg frå Neset då Anders var død.

Born:

  1. Anna 1860-, g.m. Østen Johan Olsson Axe, b. Dale. Sjå II s. 291.
  2. Johannes 1861-, b. i U.S.A.
  3. Anders 1863-, b. i U.S.A.

1834 festesetel til Nils Tomasson Stavenes bnr. 1 1809-1865.

1839 festesetel til Anders Tomasson Stavenes bnr. 1 1816-. Av dei to brørne var det truleg berre Nils som busette seg på Neset. Anders kjøpte Ytre-Bruvik bnr. 5 og flytte dit 1854. Nils flytte husa sine frå Neset til Stigen på andre sida av Stavenesgilet avdi den fyrste tunstaden var utsett for skreder og steinsprang.

Nils var g.m. Kari Nilsdtr. Indre-Bruvik bnr. 13 1811-. Dei var paktarfolk på kapellangarden på Mjelde nokre år før dei kom hit.

1863-65 dreiv Nils og Kari båe husmannsplassa på Neset og i Stigen. Matrikuleringskommisjonen omtalar berre 1 plass, Neset. Det hadde ei åkervidd på 400 kvadratalen. Her vart ikkje dyrka korn, berre poteter. Sånaden var 1/2 tunne, avlinga 1 tunne. Her var 6 mål middels god bø. Det høyrde slåtterett i utmarka til plasset. 50 våger høy hausta dei i utslåtter. Fødnaden var 1 ku og 12 sauer. Bygselavgifta var 24 spd. Dette var ei eingongsavgift. Den årlege avgifta var 2 ort i pengar og 5 dagsverk i arbeidsyting. Avgifta skulle delast mellom dei to hovudbruka.

Då det var helde folketeljing 1865 var Kari enkje. Sonen Tomas var den einaste av borna som var att heime. Men dottera Gjertrud flytte hit att 1866, då ho og mannen hennar fekk skøyte på bnr. 5.

Born:

  1. Ingebjørg 1831-, b. Fjell, g.m. Fabian Nilsson Veset. Sjå Haus s. 25 og 280.
  2. Nils 1834-1923, g.m. Inger Amundsdtr. Heskestad frå Egersund 1845
  3. Anna 1838-.
  4. Gjertrud 1842-, g.m. Johannes J. Stavenes bnr. 5.
  5. Tomas 1848-, tekstilarbeidar, b. Ytre Arna, g.m. Rebekka Kristensdtr. Kvinge. Sjå Ytre Arna s. 56.


LEIGEBUARAR

1817 gifte Knut Olsson Stavenes bnr. 1 f. 1792 seg med Ingebjørg Andersdtr. Kyrkje-Bruvik bnr. 2 f. 1792. Dei budde her til 1819. Då flytte dei til Haus og var paktarfolk på prestegarden nokre år.

Born:

  1. Anna 1818-.
  2. Kristi 1819-.

Magdeli Olsdtr. Stavenes bnr. 4 1850-1934 gifte seg 1877 med matros Andreas Hordvik frå Åsane, son åt gardbrukar Amund Nesje og kona Anna, b. Hordvik. Magdeli og Andreas budde til leige i Stavenes til 1881. Då flytte dei til Åsane og overtok farsgarden åt Andreas.

Born:

  1. Tor 1878-, kaptein, b. Askøy, g.m. Wilhelmine Steenberg 1876
  2. Olai, g.m. Berta Dale.
  3. Amund, pakkhusformann, b. Bergen, g.m. Andrina Johannesdtr. Kjøndal. Sjå Sandvik bnr. 3. (Deira dotter Hilma Myking eig bnr. 29.)
  4. Johannes, g.m. Johanne Borge.
  5. Anna, g.m. Nils Tuft.
  6. Mathilde, g.m. Nils 0. Stavenes bnr. 4 1869-.

Sjømann Martin Mikkelsson Hovde frå Bergen og kona Maria 1898-1975 budde her i 1920-åra. Maria var dtr. åt Berta Malena og Anders Vaksdal, busette på Stavenes bnr. 11.

Born:

  1. Konrad 19**-, g.m. Maria Eriksdtr. Stavenes bnr. 2. Sjå Haus s. 462.
  2. Margit 19**-, b. Vassøy ved Stavanger, g.m. Berge Solvik.
  3. Nils f. og d. 1925.

Hindenes, Ole Martin Olsson, anleggsarbeidar og snikkar, og kona Borghild 1909-1977, budde her 1940-1949. Dei busette seg seinare på Myking. Borghild var dtr. åt Inga og Nils Farestveit. Sjå Langhelle bnr. 4.

Born:

  1. Osvald Noralf 19**-, g.m. Jorunn Haugland.
  2. Inger Marie 19**-.
  3. Berit 19**-.


© Vaksdal Historielag, Postboks 205, 5721 Dalekvam, e-post: bygdebok@vaksdalhistorielag.org
Ansvarleg redaktør Rolf Erik Veka.

© Formgjevar og teknisk ansvarleg Rolf Erik Veka.
Henta frå «https://vaksdalhistorielag.org/wiki/index.php/Stavenes»
Personlege verktøy