Fosse, Eksingedalen

Frå Vaksdal Historielag

Versjonen frå 21:08, 16 desember 2008 (endre) Kaare (Talk | bidrag) (New page: < Vaksdal Historielag | Bygdebøker for Vaksdal | Evangerboka band I Gards og ættesoge for Fosse kategori:Gardar i Vaksdal kategori:Gardar i gamle Evanger {{Histo...) ← Gå til førre skilnaden		Versjonen frå 17:22, 11 november 2010 (endre) (undo) Reveka (Talk | bidrag) Gå til neste skilnaden →
Line 1:		Line 1:
-	< [[Vaksdal Historielag]] | [[Bygdebøker for Vaksdal]] | [[Evangerboka band I]]	+	< [[Vaksdal Historielag]] | [[Bygdebøker for Vaksdal]] | [[Evangerboka b. I]]
		+
		+
		+	<font size="4">'''Gards og ættesoge for Fosse.'''</font>
		+
		+
		+	<center><font size="4">'''Gnr. 62 Fosse'''</font></center><br/>
		+	<center>Tidlegare gnr. 31 i [http://no.wikipedia.org/wiki/Evanger Evanger] kommune.</center><br/>
		+	<center>Høgd over havet er 417 meter.</center>
		+
		+
		+	=='''INNLEIING'''==
		+
		+
		+	Namnet ''Fosse'' er dativ eintal av foss. Det er den store fossen i Ekso (Fossfossen) som er bakgrunnen for namnet. Tidlegare skriftformer: Foss 1611, Fosse 1695, 1723. Det heiter: «han bur pao Fòssé, ska te Fòssé». I samansetn. Fossfossen.
		+
		+	Skyld 1/2 laup smør.
		+
		+
		+	=='''EIGARAR:''' ==
		+
		+	1647-69: Apostelkyrkja i Bergen 1/2 laup. 1686: Peder Hansen, sokneprest til Eidsfjord, 1/2 laup. 1691-92: Jens Schielderup. 1696-1713: Kristense Miltzow, enkja etter kapteinvaktmeister ved Bergenhus festning, Rasmus Stoud.
		+
		+
		+	=='''BRUKARAR:''' ==
		+
		+	1624 heitte brukaren Peder. Han betalte leidang med 1 geiteskinn. 1628-60 fører skattemanntala Jakob Simonson som brukar til 1/2 laup smør. 1634 var brukaren utarma og slapp betala skatt, garden var delvis øyde. 1640 betalte han garnisonsskatt etter ytste evne med 1/2 ort. 1645 betalte han koppskatt for seg og kona Anna med 16 skill. 1646 8 skill. i skatt for å få skyssplikta bortteki. 1657 betalte han krøterskatt for 1 hest, 9 kyr, 4 kviger, 4 geiter, 6 sauer med 5 1/2 mk. 6 skill.
		+
		+	«Jakob Fosse of Vosse gjeld, 89 år gammel, og hans qvinde Brita Fosse, 82 år» vart gravfeste på Flatekvål (i Hamre) 25/7 1697.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Jon, f. kr. 1629. Neste brukar.
		+
		+
		+	''1661-1708'' er ''Jon Jakobson'' leiglending.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Johannes, f. 1678.
		+	:b. Helga, f. 1680, g. 1700 Simon Jonson Ro, f. 1677. Neste brukar.
		+
		+
		+	Etter matrikkelen 1695 betalte Jon leiglendingsskatt, proviantskatt, kjolepengar, fredtoll, odelsskatt og rostenesta med 1 mark 90 skill. 1701 var Simon Jonson leiglending til 1/2 laup etter folketeljinga. Simon Jonson var frå. Ro, f. kr. 1677, g. 1700 Helga Jonsdtr., f. 1680, d. 1707.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Brita, f. 1702, g. 1727 Knut Larsson Raugstad, Voss, f. 1699, b. [[Nesheim]], Brukarar.
		+	:b. Anna, f. 1704, g. 1739 Eilev Knutson Lavik, Modalen.
		+	:c. Jakob, f. 1707, g. 1729 Magdeli Haldorsdtr. Lavik, f. 1703, b. [[Bindingbø]], Brukarar.
		+
		+	Simon Jonson gifte seg oppatt 1708 med Ingeborg Endresdtr. Elgje, f. 1675, d. 1723. Simon d. 1729.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Helga, f. 1709, g. 1735 ekm. Ola Eilevson Lavik, f. 1684, b. [[Lavik]], bnr. 2.
		+	:b. Ragnhild, f. 1711, g. 1742 Knut Brynjulvson Horvei, f. 1716, b. Bolstad.
		+	:c. Maria, f. 1713, g. 1741 Johannes Magneson Langeland, f. 1709, b. Langeland 1741. Evangerboka b. I.
		+
		+
		+	''Matrikkel 1723'': Fosse er apostelgods med 1 brukar. Løytnant Nordal eig og har byggselrett til 1 pd. 12 mk. Ikkje husmannsplass, ikkje støl, ikkje vedaskog nok til eige bruk. 2 flaumkvern.
		+	Garden er tungdriven og uviss til korndyrking. Sådde 1 1/2 t havre, avla 3 tonn. Fødnad: 8 kyr, 18 Sauer, 1 hest.
		+
		+
		+	''1756''. Skøyte frå Peder Milder Nordahl til ''Torkjel Andersson Fosse'' på 1 pd. 12 mk. smør «som han som leilending forhen haver beboet.» Torkjel Andersson var son til Anders Knutson Øvstedal som vart bygselmann på Henrik i Modalen 1699. Torkjel, f. 1701, d. 1775, g. 1730 Marita Olsdtr. Fosse, f. 1691, d. 1763.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Kristbjørg, f. 1732, d. 1742.
		+	:b. Marita, f. 1733, d. 1742.
		+	:c. Anna, f. 1735, d. 1735.
		+	:d. Begga, f. 1736, g. med neste brukar.
		+
		+
		+	1757. Skøyte frå Torkjel Andersson til ''versonen Lars Herlaugson Kvasdalen'' på 18 mk. smør for 80 rdl. Lars Herlaugson, f. 1730, g. 1759 Begga Torkjelsdtr. Fosse, f. 1736, d. 1771.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Ragnhild, f. 1758, sjå nedanfor.
		+	:b. Marita, f. 1760, d. før 1771.
		+	:c. Herlaug, f. 1762, d. 1763.
		+	:d. Herlaug, f. 1763, d. 1763.
		+	:e. Brita, f. 1766, g. 1787 Jakob Knutson Trefall, f. 1764, b. [[Trefall]], Brukarar.
		+	:f. df. gut 1765.
		+	:g. Guri, f. 1768, g. 1789 Magne Helgeson Langeland, f. 1762, b. Langeland. Evangerboka b. I.
		+	:h. Marta, 1. 1771, d. 1771 25 v.gl.
		+
		+	I skifte etter Begga vart jordegodset verds. 270 rdl.
		+
		+	Lars Herlaugson gifte seg oppatt 1771 med Anna Johannesdtr. Flatekvål, Modalen, f. 1737, d. 1798. Lars d. 1797.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Begga, f. 1772, d. 1772.
		+	:b. Begga, f. 1773, d. 1773.
		+	:c. Marita, f. 1774, g. 1800 Nils Knutson Trefall, f. 1777, b. Ekse 1808, Trefall 1811, [[Gullbrå]], husmenn.
		+	:d. Begga, f. 1776, d. 1776.
		+	:e. Torkjell, f. 1778, d. 1778.
		+	:f. Brita, f. 1780, g. 1805 Lars Knutson Trefall, f. 1784, b. [[Gullbrå]], bnr. 1.
		+	a. Begga, f. 1781, d. 1782.
		+
		+	Lars Herlaugson var lagrettemann 1763 og 1774.
		+
		+
		+	''1778''. Skøyte frå Lars Herlaugson til ''versonen Knut Torkjelson Øvstedal'' på 18 mk. Kår til seljaren og kona Anna Johannesdtr. Knut Torkjelson, f. 1749, d. 1794, g. 1779 Ragnhild Larsdtr., f. 1758.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Ragnhild, f. 1781, d. 1782.
		+	:b. Torkjel, f. 1782, neste brukar.
		+	:c. Lars, f. 1784, d. før 1840.
		+	:d. Ragnhild, f. 1786, g. 1813 Lars Knutson Sundve, f. 1781, b. [[Nesheim]], bnr. 2.
		+	:e. Johannes, f. 1788, b. Trefall, bnr. 3.
		+	:f. Begga, f. 1789, d. 1871 som kárkona på Trefall bnr. 3, ug.
		+
		+
		+	I skifte etter Knut vart 10 mk. smør utlagt til kreditorane, enkja 4 ink., kvar av sønene 1 mk., og kvar av døtrene 1/2 mk. Jordegodset vart verds. 90 rdl. Jordavgiftsboka 1802 set bruket likt med Nils Jakobson sitt bruk. Ragnhild Larsdtr. gifte seg oppatt 1795 med Nils Jakobson Ekse, f. 1769, d. 1851. Ragnhild d. 1840.
		+
		+	1797. Skøyte. «Vi underskrivne og indbenevnte kiendes herved og gjøre vitterlig at have paa Lars Herlofsen Fosses Vegne der formedelst Sygdom og Sengeliggende Tilstand ey selv har kunde komme tlistæde og til hvilken Ende hand og til os har overleveret sit Signet for dermed at undertryke og solgt og afhændet til hans Datter Rangele Larsdatter der er gift med Nils Joacobsen Fosse de ham ifølge Skiøde of 1ste Julij 1793 og tingl. s. D. endnu tilhørende 18 mærker Smør Landskylds leie i gaarden Fosse....for 9 rdl..... Lars Ingebrigtsen Guldbraa. Niels Johannessen Rongue. Lars Herlofsen Fosse.»
		+
		+	Etter jordavgiftsboka 1802 vart bruket verds. 152 rdl. Jordavgift 1 rdl. 18 skill. Sådde 1 3/4 t., avla 6 t. korn. Fødnaden var 8 storfe og 12 sauer. Skog til husbruk.
		+
		+
		+	<center>
		+	==='''Bnr. 1.'''===
		+	</center>
		+
		+	1838: Gl. matr.nr. 37, nytt 40. L.nr. 90-91. Gl. skyld 1 pd. 12 mk. smør, ny 1 skylddalar, 3 ort, 22 skill. 1886: L.nr. 90, skyld 1 dlr. 23 skill., ny mk. 1,50. 1977: Mk. 1,20.
		+
		+
		+	''1805'' får ''Torkjel Knutson'' skøyte frå kreditorane m.fl. i faren sitt bu på 18 mk. smør. Same året fr han skøyte frå. Nils Jakobson på 18 mk. Torkjel Knutson, f. 1782, d. 1857, g. 1805 Gjertrud Jonsdtr. Ekse, f. 1784, d. 1864.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Knut, f. 1806.
		+	:b. Knut, f. 1807, neste brukar.
		+	:c. Jakob, f. 1811, bnr. 2.
		+	:d. Jon, f. 1815. Husmann Langeland. Evangerboka b. I.
		+	:e. Ragnhild, f. 1817, g. 1843 Jon Bergeson Gullbrå, f. 1821, b. [[Gullbrå]], bnr.4.
		+	:f. Ingeborg, f. 1820, d. 1849.
		+	:g. Nils, f. 1822, d. 1823.
		+	:h. Gjertrud, f. 1824, d. 1824.
		+	:i. Nils, f. 1827, d. 1830.
		+
		+	Torkjel Fosse var med i svenskekrigen og var nesten ihelsvelt før han kom heimatt.
		+
		+
		+	''1848''. Skøyte Irå Torkjel Knutson til ''sonen Knut'' for 400 spd. Same rett gav Knut og broren Jakob kår til foreldra. Knut skal òg overta 1/3 av opphaldet til Nils Jakobson. Knut Torkjelson, f. 1807, d. 1865, g. 1857 Gjertrud Simonsdtr. Nygard, Modalen, f. 1826, d.
		+	1890.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Torkjel, f. 1858, d. 3 dg. gl.
		+	:b. Torkjel, f. 1859, d. 1875.
		+	:c. Gjertrud, f. 1860, g. 1890 ekm., lærar Ivar Ivarson Mo, Modalen, f. 1844, b. Askvik i Hosanger, frå 1893 på Storokse i Alversund.
		+	:d. Brita, f. 1861, g. 1894 Eilev Andersson Totland, f. 1848, b. Totland i Hosanger.
		+	:e. Simon, f. 1863, d. 1863.
		+	:f. Ingebjørg, f. 1864, d. 1864.
		+	:g. Ingebjørg, f. 1865. Ho var lenge i Amerika, men kom heimatt, og sette seg opp hus på Totland i Hosanger. Ho døydde 1934.
		+
		+	I skifte etter Knut i 1866 vart bruket verds. 550 spd. og utlagt enkja Gjertrud med tillegg av 71 spd. 3 ort 7 1/2 skill.
		+
		+
		+	''Matrikkelframlegget 1863'': Åker 5 3/4 mål, 7 1/2 mål god, 4 1/4 mål medels, 6 mål ring naturleg eng. Av utslåtter og fjellslåtter 300 våger høy. Sådde 2 1/2 t. korn, 2 t. poteter. Avla 14 t. korn, 12 t. poteter og 995 våger høy. Fødnaden var 9 kyr, 3 ungfe, 24 sauer og 1 hest. God og tilstrekkeleg hamn som låg litt ulagleg til. Skog til brensel og never. 1 7/8 mil vanskeleg kløvjeveg til bygdevegen. Bruket var tungbrukt, men vanleg godt dyrka. Kornet fraus stundom.
		+
		+
		+	''1867''. Skøyte frå Gjertrud Simonsdtr. til ''Ole Nilsson Øvre Helland'', Modalen, for 500 spd. og kår. Ole Nilsson, f. 1838, d. 1891, g. 1865 Anna Ivarsdtr. Nedre Helland, f. 1837, d. 1901.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Nils, f. 1867. Neste brukar.
		+	:b. Ivar, f. 1870. Utv. til USA.
		+	:c. Jakob, f. 1875, d. ug. 1962. Skomakar, budde i Granvin.
		+	:d. Dorthea, f. 1875. Tenar, d. ug. 1957.
		+
		+	1875 var fødnaden 1 hest over og 1 under 3 r, 6 kyr, 2 ungfe, 12 sauer. Sådde 21/2 t. blandkorn, 3 t. poteter.
		+
		+
		+	''1894''. Skøyte frå Anna Ivarsdtr. til ''sonen Nils'' for kr. 1500 og kår. Nils Olson, f. 1867, d. 1925, g. 1896 Agate Monsdtr. Steinsland, Modalen, f. 1862, d. 1928.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Anna, f. 1897, d. 1911.
		+	:b. Olav, f. 1899. Budde heime, d. 1964.
		+	:c. Augustin, f. 1901. Neste brukar.
		+	:d. Magnus, f. 1904, d. 1928.
		+
		+	Ei snøskreda i midten av februar 1928 øydela stovehuset på garden. Det var 4 menneske i huset då skreda kom. Kona til Nils var død då dei fann henne, dei andre tre var ille medfarne. Huslyden budde i to år på Bindingbø, hjå Simon Bindingbø; dei flytte inn i nytt hus i 1930.
		+
		+
		+	''1936''. Skøyte frå skifteretten i buet etter Nils Olson til ''sonen Augustin'' for kr. 5000 og kår til broren Olav. Augustin Nilsson, f. 1901, g. 1937 Margreta Olsdtr. Kvandal, Kinsarvik, f. 1908.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Agot, f. 19**, g. 1967 Bjørn Tangen, Ringerike, f. 19**. Bankfunksjonær, Oslo.
		+	:b. Oddvar, f. 19**.
		+
		+
		+	''1974''. Skøyte frå Augustin Nilsson til ''sonen Oddvar'' for kr. 27.000 og Oddvar Augustinusson, f. 19**, ug., bonde og sjåfør.
		+
		+
		+	====<font size=2>Hus på garden:</font>====
		+
		+	Stovehuset er bygt 1929-30. Løa er frå 1919, seinare ombygd og påbygd. Eldhus med vedskykkje bygt 1950.
		+
		+
		+	====<font size=2>Dyrka skog, jord og fødnad:</font>====
		+
		+	37 mål fulldyrka, av dette 5 mål nydyrka. 25 mål er skikka for nydyrking. Anna innmark 70 ma 300-400 mål lauvskog. 2000 granplant er sett ut. Fødnaden 1980 er 6 kviger, 17 sauer.
		+
		+
		+	<center>
		+	==='''Bnr. 2.'''===
		+	</center>
		+
		+	Utsk. frå bnr. 1 i 1848. Bruket er 1/2 av bnr. 1. Gl. skyld 12 mk. ny 2 ort 23 skill. 1886:Mk. o,75. 1977: Mk. 0,58.
		+
		+
		+	''1848''. Skøyte frå Torkjel Knutson til ''sonen Jakob'' for 200 spd. Jakob skulle g svara 1/3 av kåret til foreldra og 1/2 av opphaldet til Nils Jakobson. Jakob Torkjelson, f. 1811, d. 1888, g. 1844 Brita Olsdtr. Hirt, Vossestrand, f. 1814, d. 1893.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Torkjel, f. 1846, d. 1863, drukna i Bergavatnet på veg til Brekkhus.
		+
		+
		+	''Matrikkelframlegget 1863'' seier om bruket at tilhøva er uendra.
		+
		+
		+	''1866''. Skøyte frå Jakob Torkjelson til ''Jakob Knutson Ekse'' for 300 spd. og kår. Jakob Knutson, f. 1825, g. 1861 Sigrid Bergesdtr. Gullbrå, f. 1829.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Lars, f. på Ekse 1863.
		+	:b. Torkjel, f. 1867.
		+	:c. Brita, f. 1869.
		+
		+
		+	''1875'' selde Jakob Knutson bruket til ''Ole Andersson Nygard'', Modalen, for 400 spd. og overtaking av kåret til Jakob Torkjelson og kona. Jakob Knutson, kona og borna utv. til USA.
		+
		+	Ole Andersson var f. på Øvre Helland 1834, g. 1861 med Kari Bergesdtr., enkja etter Lars Simonson Nygard. Kari var frå Steinsland, f. 1820. Ole Andersson styrde garden åt styksonen Simon Larsson til han overtok bruket på Nygard.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Ragnhild, f. 1861 g. med Helge Knutson Øvre Helland, f. 1864, b. [[Bergo]], bnr. 1.
		+	:b. Lars, f. 1861 g. I med Brita Sjursdtr. Trefall, f. 1868. Lærar, Sandnes. G. II 1904 Minnie Mossige, f. 1877. Etter at han slutta som lærar kjøpte han eit bruk på Bindingbø, det som Anders Gullbrå sidan kjøpte, men selde og flytte til Styve.
		+
		+	Ole Andersson døydde som innerst på Bergo 5/5 1893.
		+
		+	1875 var fødnaden 1 hest, 1 okse, 6 kyr, 12 sauer. Sådde 1 1/2 t. havre, 2 t. poteter. Kårmannen Jakob Torkjelson og kona fødde 1 ku og 4 sauer, og sette 1 t. poteter.
		+
		+
		+	''1883''. Skøyte frå Ole Andersson til ''John Johannesson Bergo'' for kr. 1400 og overtaking av kåret til Jakob Torkjelson og kona.
		+	John Johannesson var frå Yksendalen, f. 1841, d. 1917, g. 1866 Berta Olsdtr. Neset, f. i Vik 1841, d. 1927. John var snikkar og budde som husmann på Bergo til han kjøpte dette bruket.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Ole, f. 1870, d. 1870.
		+	:b. Ole, f. 1872, g. 1894 Malene Andersdtr. Sæterdal, Vaksdal, f. 1869. Røyrleggjar i Bergen. 4 av born deira var fødde på Fosse: Johan, Berta, Jonny og Ingeborg.
		+	:c. Torkjel, f. 1874. Neste brukar.
		+	:d. Knut, f. 1879. Reiste til Etne; bygningssnikkar.
		+	:e. Jakob, f. 1881, g. m. Tea Hellen, Framfjord, Vik i Sogn, bonde, d. 1944.
		+	:f. Berta, f. 1885, d. 1885.
		+
		+
		+	''1917''. Skøyte til ''Torkjel Johnson'' for kr. 1400 og kår. Torkjel Johnson, f. 1874, d. 1928, g. 1897 Maria Olsdtr. Øvstedal, f. 1875, d. 1956.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Olav, f. 1898. Neste brukar.
		+	:b. Johannes, f. 1900, d. 6 dg. gl.
		+	:c. Berta, f. 1901, d. 1901.
		+	:d. Jon, f. 1902, g. 1938 Marta Larsdtr. Ystanes, Ullensvang, f. 1917, b. Odda.
		+	:e. Berta, f. 1905, d. 1928, heime.
		+	:f. Johannes, f. 1907, bnr. 4.
		+	:g. Ivar Andrinus, f. 1910, g. 1945 Signy Sjursdtr. Sundve, Vossestrand, f. 1912, b. Sundve. Snikkar, d. 1957.
		+	:h. Gjertrud, f. 1912. Ug. fabrikkarbeidar Salhus, b. Frekhaug. Borghild, f. 1914, g. 1947 Olav Høen, Vossestrand, f. 1912. Bonde Vossestrand.
		+	:i. Gunnar, f. 19**, g. 1942 Aslaug Konstansa Severinsdtr. Fosse, Meland, f. 1911. Bonde Fosse i Meland.
		+	:j. Magnus, f. 19**, bnr. 5.
		+
		+	I midten av februar 1928 tok ei større snøskreda fjøset til Torkjel Fosse. Han sjølv og to søner, Jon og Ivar, var i fjøset då skreda kom. Sønene vart attfunne i live, men Torkjel var død. Alle beisti vart drepne. Denne skreda kom frå nordsida av dalen, den andre som tok huset på bnr. 1 kom frå andre sida av elvi, men i same timen, i grålysingi om morgonen. Dei husi på Fosse som vart øydelagde var utflytte frå gamletunet, husi som stod att i gamletunet,
		+	var urørde av skredene.
		+
		+
		+	''1933''. Skøyte frå Maria Olsdtr. til ''sonen Olav'' for kår. 1400 og Olav Torkjelson, f. 1898, d. ug. i Øvstedal 1975.
		+
		+
		+	''1960''. Skøyte til ''Olav Kristian Augustinusson Fjellanger'' for kår. 11.500 og kår. Olav Fjellanger, f. 1929, d. 2003, g. 1956 Marit Johannesdtr. Fosse, f. 19**.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Ida, f. 19**, g. 1978 Kjell Ure, Oppheim, f. 19**. Snikkar, b. Vinje.
		+	:b. Magnhild, f. 19**.
		+	:c. Jan-Arne, f. 19**.
		+
		+
		+	====<font size=2>Hus på garden:</font>====
		+
		+	Stovehuset er gamalt, det vart ombygt 1930 og tilbygt 1973. Løa og fjos vart bygt nytt etter snjoskreda 1928. Sauefjos er tilbygt 1964.
		+
		+
		+	====<font size=2>Dyrka skog, jord og fødnad:</font>====
		+
		+	30 mål fulldyrka, 16 mål overflatedyrka, anna innmark 30 mål. 250 mål lauvskog, 7-8000 gran er planta. Fødnaden 1980 er 10 kyr, 8 kalvar, 28 sauer. Forutan bnr. 2 Fosse onnar Olav og eit bruk på Fjellanger.
		+
		+
		+	<center>
		+	==='''Bnr. 3.'''===
		+	</center>
		+
		+	Utsk. frå bnr. 1 og 2 i 1918. Sk.mk. 0,45.
		+
		+	1918. Skøyte til h.r.advokat Nikolay Wiig for kår. 30.000. 1926. Skøyte til Bergenshalvøens kommunale kraftselskap.
		+
		+
		+	<center>
		+	==='''Bnr. 4.'''===
		+	</center>
		+
		+	Utsk. frå. bnr. 2 i 1940. Sk.mk. 0,01.
		+
		+	1949. Skøyte til Johannes T. Fosse for kr. 100. Johannes Torkjelson, f. 1907, d. 2000, g. 1934 Marta Olsdtr. Gavle, Vossestrand, f. 1905, d. 1990, snikkar.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Marit, f. 19**, g. 1956 Olav Kristian Augustinusson Fjellanger. Bonde bnr. 2.
		+	:b. Oddny, f. 19**, g. 1958, g. Knut Augustinusson Fjellanger, f. 19**. Sveisar på B.K.K., b. bnr. 6 Fosse. Dei har tre ''Born: '' Jorunn Maria, f. 1957, Annbjørg, f. 1961 og Kjell Ove, f. 1970.
		+	:c. Torkjelson, f. 19**, g. 1952 Ragnhild Larsdtr. Ekse, f. 19**, snikkar, b. Frekhaug.
		+
		+	''Born: ''
		+	:a. Tore, f. 19**, b. Frekhaug.
		+	:b. Harry, f. 19**, b. Frekhaug.
		+
		+
		+	1967. Skøyte til Bergenshalvøens kommunale kraftselskap for kr. 25.000. 1974. Skøyte til Vaksdal kommune for kr. 56.000. Lærarbustad.
		+
		+
		+	<center>
		+	==='''Bnr. 6.'''===
		+	</center>
		+
		+	Utsk. frå bnr. 4 i 1970. Sk.mk. 0,01.
		+
		+	1970. Skøyte frå Johannes T. Fosse og kona til Knut A. Fjellanger, f. 1932, for kr. 1000.
		+
		+
		+	=='''Grend:'''==
		+
		+	Fosse er i bedlag med Bindingbø, Bergo og Nesheim.
		+
		+
		+	=='''Støl: '''==
		+
		+	Fossestølen, der Bindingbø òg har havt støl, ligg på andre sida av dalføret, 5 km frå garden. Bnr. 1 slutta stølsbruket 1902, bnr. 2 1908. Fosse har gode heimehagar og har havt hyrekyr frå Mestad om sumrane.
		+
		+
		+	=='''Kvern: ''' ==
		+
		+	Tidlegare hadde Fosse kvernstøde bortanfor Ekso ved elvi frå Gavlen. Frå 1908 har garden havt kvern ved Fossfossen i Ekso; då fekk Fossemennene vegarbeidarane til å sprengj a ei kvednaròs frå elvi so dei kunne leggja slòket i den. Jon Fosse var murar og sette opp det mura kvernhuset som står enno i 1980.
		+
		+
		+	=='''Utløer: '''==
		+
		+	Røyrskarløo, Leinaløo, Utlebøløo, Langefonè, Liaslaotto, Langaskred, Nipo, Okslè, Systerhaugane, Skre'ena (under Svartasvòe), Seljeflòten. 3 r med mykje høy sette dei stakkar attmed utløene.
		+
		+
		+	=='''Tekniske tilhøve, veg:==
		+
		+	Fyrste slåmaskina i 1950, fyrste traktoren (tohjuls) 1965. Det var løypestrengjer som førde høyet heim i tunet frå Røysskaret, frå Okslè og frå Utlebøen. Elektrisk kraft vart installert 1954 og telefon i 1958. Vegen frå Lavik vart ferdigbygd 1908.
		+
		+
		+	=='''Handverk og handel: ''' ==
		+
		+	Jon Johannesson, f. 1841, var snikkar og smed. Han mura kvelvingane over glas og dører i Flatekvålskyrkja (omkr. 1880). Sonen Torkjel, f. 1874, og sonesonen Johannes, f. 1907, har òg vore smedar og snikkarar. Torkjel saman med Jon Århus bygde Nesheimkyrkja, han var elles mykje på bygningsarbeid om sumrane og gjorde glas, dører og trepper heime om vintrane. Johannes var hovudsakeleg skomakar under 2. verdskrigen; han har yore borsmed og har smidt skoningar på hjulgangar. I seinare r har han yore snikkar på BKK sine anlegg i Eksingedalsfjelli, og elles gjort mykje snikkararbeid for folk i dalen.
		+	- Brørne Knut, f. 1807, og Jakob, f. 1811, var båe skreppehandlarar, dei var g kjempekarar, men rolege og ville ikkje slåst.
		+
		+
		+	=='''Korndyrking: ''' ==
		+
		+	Til og med Brakestad (nedanfrå dalen) er det korngardar. Fosse og Bergo er haldne for å vera blant dei beste. - Langåkeren, Bringeåkeren, Løåkeren, Baråkeren og Tunåkeren er gamle åkrar på Fosse. Augustin Fosse dyrka korn til 1925,seinare kjøpte dei spissa bygg og mol sjølve nokre Det vart ikkje dyrka korn under krigen 1940-1945.
		+
		+
		+	=='''Forteljingar frå Fosse: ''' ==
		+
		+	I skredene oppunder fjellet heimantil stova hans Augustin veks det 5-6 almar. Der har dei på Fosse funne bast og gjort bastatog av. Ingeborg Fosse, f. 1865, vart bori til skitla (skirsla= dåp) i Flatekvålskyrkja, 3 veker gamal. Det var mori og Sigvor Bindingbø som byttest om å bera. Karane skulle ikkje bera skitlaborn. Det var synd når karane bar, endå om det var deira eige.
		+
		+
		+	=='''Offentlege forretningar: ''' ==
		+
		+	Kontrakt om grunn til hovudveg gjennom dalen 1894. Do. om Nesheim kapellkyrkja 1903. Garantidok. vedk. vegen Nesheim-Fosse 1907. Utskifting 1928. Kontrakt om fri grunn til kraftlinja Fosse-Trefall 1943.
		+
-	Gards og ættesoge for Fosse
Line 8:		Line 376:
-	{{Historielag rettar}}	+	{{rettar}}

---

Versjonen frå 17:22, 11 november 2010

< Vaksdal Historielag | Bygdebøker for Vaksdal | Evangerboka b. I

Gards og ættesoge for Fosse.

Gnr. 62 Fosse
Tidlegare gnr. 31 i Evanger kommune.
Høgd over havet er 417 meter.

Innhaldsliste 1 INNLEIING 2 EIGARAR: 3 BRUKARAR: 3.1 Bnr. 1. 3.1.1 Hus på garden: 3.1.2 Dyrka skog, jord og fødnad: 3.2 Bnr. 2. 3.2.1 Hus på garden: 3.2.2 Dyrka skog, jord og fødnad: 3.3 Bnr. 3. 3.4 Bnr. 4. 3.5 Bnr. 6. 4 Grend: 5 Støl: 6 Kvern: 7 Utløer: 8 Tekniske tilhøve, veg: 9 Handverk og handel: 10 Korndyrking: 11 Forteljingar frå Fosse: 12 Offentlege forretningar:

INNLEIING

Namnet Fosse er dativ eintal av foss. Det er den store fossen i Ekso (Fossfossen) som er bakgrunnen for namnet. Tidlegare skriftformer: Foss 1611, Fosse 1695, 1723. Det heiter: «han bur pao Fòssé, ska te Fòssé». I samansetn. Fossfossen.

Skyld 1/2 laup smør.

EIGARAR:

1647-69: Apostelkyrkja i Bergen 1/2 laup. 1686: Peder Hansen, sokneprest til Eidsfjord, 1/2 laup. 1691-92: Jens Schielderup. 1696-1713: Kristense Miltzow, enkja etter kapteinvaktmeister ved Bergenhus festning, Rasmus Stoud.

BRUKARAR:

1624 heitte brukaren Peder. Han betalte leidang med 1 geiteskinn. 1628-60 fører skattemanntala Jakob Simonson som brukar til 1/2 laup smør. 1634 var brukaren utarma og slapp betala skatt, garden var delvis øyde. 1640 betalte han garnisonsskatt etter ytste evne med 1/2 ort. 1645 betalte han koppskatt for seg og kona Anna med 16 skill. 1646 8 skill. i skatt for å få skyssplikta bortteki. 1657 betalte han krøterskatt for 1 hest, 9 kyr, 4 kviger, 4 geiter, 6 sauer med 5 1/2 mk. 6 skill.

«Jakob Fosse of Vosse gjeld, 89 år gammel, og hans qvinde Brita Fosse, 82 år» vart gravfeste på Flatekvål (i Hamre) 25/7 1697.

Born:

a. Jon, f. kr. 1629. Neste brukar.

1661-1708 er Jon Jakobson leiglending.

Born:

a. Johannes, f. 1678.

b. Helga, f. 1680, g. 1700 Simon Jonson Ro, f. 1677. Neste brukar.

Etter matrikkelen 1695 betalte Jon leiglendingsskatt, proviantskatt, kjolepengar, fredtoll, odelsskatt og rostenesta med 1 mark 90 skill. 1701 var Simon Jonson leiglending til 1/2 laup etter folketeljinga. Simon Jonson var frå. Ro, f. kr. 1677, g. 1700 Helga Jonsdtr., f. 1680, d. 1707.

Born:

a. Brita, f. 1702, g. 1727 Knut Larsson Raugstad, Voss, f. 1699, b. Nesheim, Brukarar.

b. Anna, f. 1704, g. 1739 Eilev Knutson Lavik, Modalen.

c. Jakob, f. 1707, g. 1729 Magdeli Haldorsdtr. Lavik, f. 1703, b. Bindingbø, Brukarar.

Simon Jonson gifte seg oppatt 1708 med Ingeborg Endresdtr. Elgje, f. 1675, d. 1723. Simon d. 1729.

Born:

a. Helga, f. 1709, g. 1735 ekm. Ola Eilevson Lavik, f. 1684, b. Lavik, bnr. 2.

b. Ragnhild, f. 1711, g. 1742 Knut Brynjulvson Horvei, f. 1716, b. Bolstad.

c. Maria, f. 1713, g. 1741 Johannes Magneson Langeland, f. 1709, b. Langeland 1741. Evangerboka b. I.

Matrikkel 1723: Fosse er apostelgods med 1 brukar. Løytnant Nordal eig og har byggselrett til 1 pd. 12 mk. Ikkje husmannsplass, ikkje støl, ikkje vedaskog nok til eige bruk. 2 flaumkvern. Garden er tungdriven og uviss til korndyrking. Sådde 1 1/2 t havre, avla 3 tonn. Fødnad: 8 kyr, 18 Sauer, 1 hest.

1756. Skøyte frå Peder Milder Nordahl til Torkjel Andersson Fosse på 1 pd. 12 mk. smør «som han som leilending forhen haver beboet.» Torkjel Andersson var son til Anders Knutson Øvstedal som vart bygselmann på Henrik i Modalen 1699. Torkjel, f. 1701, d. 1775, g. 1730 Marita Olsdtr. Fosse, f. 1691, d. 1763.

Born:

a. Kristbjørg, f. 1732, d. 1742.

b. Marita, f. 1733, d. 1742.

c. Anna, f. 1735, d. 1735.

d. Begga, f. 1736, g. med neste brukar.

1757. Skøyte frå Torkjel Andersson til versonen Lars Herlaugson Kvasdalen på 18 mk. smør for 80 rdl. Lars Herlaugson, f. 1730, g. 1759 Begga Torkjelsdtr. Fosse, f. 1736, d. 1771.

Born:

a. Ragnhild, f. 1758, sjå nedanfor.

b. Marita, f. 1760, d. før 1771.

c. Herlaug, f. 1762, d. 1763.

d. Herlaug, f. 1763, d. 1763.

e. Brita, f. 1766, g. 1787 Jakob Knutson Trefall, f. 1764, b. Trefall, Brukarar.

f. df. gut 1765.

g. Guri, f. 1768, g. 1789 Magne Helgeson Langeland, f. 1762, b. Langeland. Evangerboka b. I.

h. Marta, 1. 1771, d. 1771 25 v.gl.

I skifte etter Begga vart jordegodset verds. 270 rdl.

Lars Herlaugson gifte seg oppatt 1771 med Anna Johannesdtr. Flatekvål, Modalen, f. 1737, d. 1798. Lars d. 1797.

Born:

a. Begga, f. 1772, d. 1772.

b. Begga, f. 1773, d. 1773.

c. Marita, f. 1774, g. 1800 Nils Knutson Trefall, f. 1777, b. Ekse 1808, Trefall 1811, Gullbrå, husmenn.

d. Begga, f. 1776, d. 1776.

e. Torkjell, f. 1778, d. 1778.

f. Brita, f. 1780, g. 1805 Lars Knutson Trefall, f. 1784, b. Gullbrå, bnr. 1.

a. Begga, f. 1781, d. 1782.

Lars Herlaugson var lagrettemann 1763 og 1774.

1778. Skøyte frå Lars Herlaugson til versonen Knut Torkjelson Øvstedal på 18 mk. Kår til seljaren og kona Anna Johannesdtr. Knut Torkjelson, f. 1749, d. 1794, g. 1779 Ragnhild Larsdtr., f. 1758.

Born:

a. Ragnhild, f. 1781, d. 1782.

b. Torkjel, f. 1782, neste brukar.

c. Lars, f. 1784, d. før 1840.

d. Ragnhild, f. 1786, g. 1813 Lars Knutson Sundve, f. 1781, b. Nesheim, bnr. 2.

e. Johannes, f. 1788, b. Trefall, bnr. 3.

f. Begga, f. 1789, d. 1871 som kárkona på Trefall bnr. 3, ug.

I skifte etter Knut vart 10 mk. smør utlagt til kreditorane, enkja 4 ink., kvar av sønene 1 mk., og kvar av døtrene 1/2 mk. Jordegodset vart verds. 90 rdl. Jordavgiftsboka 1802 set bruket likt med Nils Jakobson sitt bruk. Ragnhild Larsdtr. gifte seg oppatt 1795 med Nils Jakobson Ekse, f. 1769, d. 1851. Ragnhild d. 1840.

1797. Skøyte. «Vi underskrivne og indbenevnte kiendes herved og gjøre vitterlig at have paa Lars Herlofsen Fosses Vegne der formedelst Sygdom og Sengeliggende Tilstand ey selv har kunde komme tlistæde og til hvilken Ende hand og til os har overleveret sit Signet for dermed at undertryke og solgt og afhændet til hans Datter Rangele Larsdatter der er gift med Nils Joacobsen Fosse de ham ifølge Skiøde of 1ste Julij 1793 og tingl. s. D. endnu tilhørende 18 mærker Smør Landskylds leie i gaarden Fosse....for 9 rdl..... Lars Ingebrigtsen Guldbraa. Niels Johannessen Rongue. Lars Herlofsen Fosse.»

Etter jordavgiftsboka 1802 vart bruket verds. 152 rdl. Jordavgift 1 rdl. 18 skill. Sådde 1 3/4 t., avla 6 t. korn. Fødnaden var 8 storfe og 12 sauer. Skog til husbruk.

Bnr. 1.

1838: Gl. matr.nr. 37, nytt 40. L.nr. 90-91. Gl. skyld 1 pd. 12 mk. smør, ny 1 skylddalar, 3 ort, 22 skill. 1886: L.nr. 90, skyld 1 dlr. 23 skill., ny mk. 1,50. 1977: Mk. 1,20.

1805 får Torkjel Knutson skøyte frå kreditorane m.fl. i faren sitt bu på 18 mk. smør. Same året fr han skøyte frå. Nils Jakobson på 18 mk. Torkjel Knutson, f. 1782, d. 1857, g. 1805 Gjertrud Jonsdtr. Ekse, f. 1784, d. 1864.

Born:

a. Knut, f. 1806.

b. Knut, f. 1807, neste brukar.

c. Jakob, f. 1811, bnr. 2.

d. Jon, f. 1815. Husmann Langeland. Evangerboka b. I.

e. Ragnhild, f. 1817, g. 1843 Jon Bergeson Gullbrå, f. 1821, b. Gullbrå, bnr.4.

f. Ingeborg, f. 1820, d. 1849.

g. Nils, f. 1822, d. 1823.

h. Gjertrud, f. 1824, d. 1824.

i. Nils, f. 1827, d. 1830.

Torkjel Fosse var med i svenskekrigen og var nesten ihelsvelt før han kom heimatt.

1848. Skøyte Irå Torkjel Knutson til sonen Knut for 400 spd. Same rett gav Knut og broren Jakob kår til foreldra. Knut skal òg overta 1/3 av opphaldet til Nils Jakobson. Knut Torkjelson, f. 1807, d. 1865, g. 1857 Gjertrud Simonsdtr. Nygard, Modalen, f. 1826, d. 1890.

Born:

a. Torkjel, f. 1858, d. 3 dg. gl.

b. Torkjel, f. 1859, d. 1875.

c. Gjertrud, f. 1860, g. 1890 ekm., lærar Ivar Ivarson Mo, Modalen, f. 1844, b. Askvik i Hosanger, frå 1893 på Storokse i Alversund.

d. Brita, f. 1861, g. 1894 Eilev Andersson Totland, f. 1848, b. Totland i Hosanger.

e. Simon, f. 1863, d. 1863.

f. Ingebjørg, f. 1864, d. 1864.

g. Ingebjørg, f. 1865. Ho var lenge i Amerika, men kom heimatt, og sette seg opp hus på Totland i Hosanger. Ho døydde 1934.

I skifte etter Knut i 1866 vart bruket verds. 550 spd. og utlagt enkja Gjertrud med tillegg av 71 spd. 3 ort 7 1/2 skill.

Matrikkelframlegget 1863: Åker 5 3/4 mål, 7 1/2 mål god, 4 1/4 mål medels, 6 mål ring naturleg eng. Av utslåtter og fjellslåtter 300 våger høy. Sådde 2 1/2 t. korn, 2 t. poteter. Avla 14 t. korn, 12 t. poteter og 995 våger høy. Fødnaden var 9 kyr, 3 ungfe, 24 sauer og 1 hest. God og tilstrekkeleg hamn som låg litt ulagleg til. Skog til brensel og never. 1 7/8 mil vanskeleg kløvjeveg til bygdevegen. Bruket var tungbrukt, men vanleg godt dyrka. Kornet fraus stundom.

1867. Skøyte frå Gjertrud Simonsdtr. til Ole Nilsson Øvre Helland, Modalen, for 500 spd. og kår. Ole Nilsson, f. 1838, d. 1891, g. 1865 Anna Ivarsdtr. Nedre Helland, f. 1837, d. 1901.

Born:

a. Nils, f. 1867. Neste brukar.

b. Ivar, f. 1870. Utv. til USA.

c. Jakob, f. 1875, d. ug. 1962. Skomakar, budde i Granvin.

d. Dorthea, f. 1875. Tenar, d. ug. 1957.

1875 var fødnaden 1 hest over og 1 under 3 r, 6 kyr, 2 ungfe, 12 sauer. Sådde 21/2 t. blandkorn, 3 t. poteter.

1894. Skøyte frå Anna Ivarsdtr. til sonen Nils for kr. 1500 og kår. Nils Olson, f. 1867, d. 1925, g. 1896 Agate Monsdtr. Steinsland, Modalen, f. 1862, d. 1928.

Born:

a. Anna, f. 1897, d. 1911.

b. Olav, f. 1899. Budde heime, d. 1964.

c. Augustin, f. 1901. Neste brukar.

d. Magnus, f. 1904, d. 1928.

Ei snøskreda i midten av februar 1928 øydela stovehuset på garden. Det var 4 menneske i huset då skreda kom. Kona til Nils var død då dei fann henne, dei andre tre var ille medfarne. Huslyden budde i to år på Bindingbø, hjå Simon Bindingbø; dei flytte inn i nytt hus i 1930.

1936. Skøyte frå skifteretten i buet etter Nils Olson til sonen Augustin for kr. 5000 og kår til broren Olav. Augustin Nilsson, f. 1901, g. 1937 Margreta Olsdtr. Kvandal, Kinsarvik, f. 1908.

Born:

a. Agot, f. 19**, g. 1967 Bjørn Tangen, Ringerike, f. 19**. Bankfunksjonær, Oslo.

b. Oddvar, f. 19**.

1974. Skøyte frå Augustin Nilsson til sonen Oddvar for kr. 27.000 og Oddvar Augustinusson, f. 19**, ug., bonde og sjåfør.

Hus på garden:

Stovehuset er bygt 1929-30. Løa er frå 1919, seinare ombygd og påbygd. Eldhus med vedskykkje bygt 1950.

Dyrka skog, jord og fødnad:

37 mål fulldyrka, av dette 5 mål nydyrka. 25 mål er skikka for nydyrking. Anna innmark 70 ma 300-400 mål lauvskog. 2000 granplant er sett ut. Fødnaden 1980 er 6 kviger, 17 sauer.

Bnr. 2.

Utsk. frå bnr. 1 i 1848. Bruket er 1/2 av bnr. 1. Gl. skyld 12 mk. ny 2 ort 23 skill. 1886:Mk. o,75. 1977: Mk. 0,58.

1848. Skøyte frå Torkjel Knutson til sonen Jakob for 200 spd. Jakob skulle g svara 1/3 av kåret til foreldra og 1/2 av opphaldet til Nils Jakobson. Jakob Torkjelson, f. 1811, d. 1888, g. 1844 Brita Olsdtr. Hirt, Vossestrand, f. 1814, d. 1893.

Born:

a. Torkjel, f. 1846, d. 1863, drukna i Bergavatnet på veg til Brekkhus.

Matrikkelframlegget 1863 seier om bruket at tilhøva er uendra.

1866. Skøyte frå Jakob Torkjelson til Jakob Knutson Ekse for 300 spd. og kår. Jakob Knutson, f. 1825, g. 1861 Sigrid Bergesdtr. Gullbrå, f. 1829.

Born:

a. Lars, f. på Ekse 1863.

b. Torkjel, f. 1867.

c. Brita, f. 1869.

1875 selde Jakob Knutson bruket til Ole Andersson Nygard, Modalen, for 400 spd. og overtaking av kåret til Jakob Torkjelson og kona. Jakob Knutson, kona og borna utv. til USA.

Ole Andersson var f. på Øvre Helland 1834, g. 1861 med Kari Bergesdtr., enkja etter Lars Simonson Nygard. Kari var frå Steinsland, f. 1820. Ole Andersson styrde garden åt styksonen Simon Larsson til han overtok bruket på Nygard.

Born:

a. Ragnhild, f. 1861 g. med Helge Knutson Øvre Helland, f. 1864, b. Bergo, bnr. 1.

b. Lars, f. 1861 g. I med Brita Sjursdtr. Trefall, f. 1868. Lærar, Sandnes. G. II 1904 Minnie Mossige, f. 1877. Etter at han slutta som lærar kjøpte han eit bruk på Bindingbø, det som Anders Gullbrå sidan kjøpte, men selde og flytte til Styve.

Ole Andersson døydde som innerst på Bergo 5/5 1893.

1875 var fødnaden 1 hest, 1 okse, 6 kyr, 12 sauer. Sådde 1 1/2 t. havre, 2 t. poteter. Kårmannen Jakob Torkjelson og kona fødde 1 ku og 4 sauer, og sette 1 t. poteter.

1883. Skøyte frå Ole Andersson til John Johannesson Bergo for kr. 1400 og overtaking av kåret til Jakob Torkjelson og kona. John Johannesson var frå Yksendalen, f. 1841, d. 1917, g. 1866 Berta Olsdtr. Neset, f. i Vik 1841, d. 1927. John var snikkar og budde som husmann på Bergo til han kjøpte dette bruket.

Born:

a. Ole, f. 1870, d. 1870.

b. Ole, f. 1872, g. 1894 Malene Andersdtr. Sæterdal, Vaksdal, f. 1869. Røyrleggjar i Bergen. 4 av born deira var fødde på Fosse: Johan, Berta, Jonny og Ingeborg.

c. Torkjel, f. 1874. Neste brukar.

d. Knut, f. 1879. Reiste til Etne; bygningssnikkar.

e. Jakob, f. 1881, g. m. Tea Hellen, Framfjord, Vik i Sogn, bonde, d. 1944.

f. Berta, f. 1885, d. 1885.

1917. Skøyte til Torkjel Johnson for kr. 1400 og kår. Torkjel Johnson, f. 1874, d. 1928, g. 1897 Maria Olsdtr. Øvstedal, f. 1875, d. 1956.

Born:

a. Olav, f. 1898. Neste brukar.

b. Johannes, f. 1900, d. 6 dg. gl.

c. Berta, f. 1901, d. 1901.

d. Jon, f. 1902, g. 1938 Marta Larsdtr. Ystanes, Ullensvang, f. 1917, b. Odda.

e. Berta, f. 1905, d. 1928, heime.

f. Johannes, f. 1907, bnr. 4.

g. Ivar Andrinus, f. 1910, g. 1945 Signy Sjursdtr. Sundve, Vossestrand, f. 1912, b. Sundve. Snikkar, d. 1957.

h. Gjertrud, f. 1912. Ug. fabrikkarbeidar Salhus, b. Frekhaug. Borghild, f. 1914, g. 1947 Olav Høen, Vossestrand, f. 1912. Bonde Vossestrand.

i. Gunnar, f. 19**, g. 1942 Aslaug Konstansa Severinsdtr. Fosse, Meland, f. 1911. Bonde Fosse i Meland.

j. Magnus, f. 19**, bnr. 5.

I midten av februar 1928 tok ei større snøskreda fjøset til Torkjel Fosse. Han sjølv og to søner, Jon og Ivar, var i fjøset då skreda kom. Sønene vart attfunne i live, men Torkjel var død. Alle beisti vart drepne. Denne skreda kom frå nordsida av dalen, den andre som tok huset på bnr. 1 kom frå andre sida av elvi, men i same timen, i grålysingi om morgonen. Dei husi på Fosse som vart øydelagde var utflytte frå gamletunet, husi som stod att i gamletunet, var urørde av skredene.

1933. Skøyte frå Maria Olsdtr. til sonen Olav for kår. 1400 og Olav Torkjelson, f. 1898, d. ug. i Øvstedal 1975.

1960. Skøyte til Olav Kristian Augustinusson Fjellanger for kår. 11.500 og kår. Olav Fjellanger, f. 1929, d. 2003, g. 1956 Marit Johannesdtr. Fosse, f. 19**.

Born:

a. Ida, f. 19**, g. 1978 Kjell Ure, Oppheim, f. 19**. Snikkar, b. Vinje.

b. Magnhild, f. 19**.

c. Jan-Arne, f. 19**.

Hus på garden:

Stovehuset er gamalt, det vart ombygt 1930 og tilbygt 1973. Løa og fjos vart bygt nytt etter snjoskreda 1928. Sauefjos er tilbygt 1964.

Dyrka skog, jord og fødnad:

30 mål fulldyrka, 16 mål overflatedyrka, anna innmark 30 mål. 250 mål lauvskog, 7-8000 gran er planta. Fødnaden 1980 er 10 kyr, 8 kalvar, 28 sauer. Forutan bnr. 2 Fosse onnar Olav og eit bruk på Fjellanger.

Bnr. 3.

Utsk. frå bnr. 1 og 2 i 1918. Sk.mk. 0,45.

1918. Skøyte til h.r.advokat Nikolay Wiig for kår. 30.000. 1926. Skøyte til Bergenshalvøens kommunale kraftselskap.

Bnr. 4.

Utsk. frå. bnr. 2 i 1940. Sk.mk. 0,01.

1949. Skøyte til Johannes T. Fosse for kr. 100. Johannes Torkjelson, f. 1907, d. 2000, g. 1934 Marta Olsdtr. Gavle, Vossestrand, f. 1905, d. 1990, snikkar.

Born:

a. Marit, f. 19**, g. 1956 Olav Kristian Augustinusson Fjellanger. Bonde bnr. 2.

b. Oddny, f. 19**, g. 1958, g. Knut Augustinusson Fjellanger, f. 19**. Sveisar på B.K.K., b. bnr. 6 Fosse. Dei har tre Born: Jorunn Maria, f. 1957, Annbjørg, f. 1961 og Kjell Ove, f. 1970.

c. Torkjelson, f. 19**, g. 1952 Ragnhild Larsdtr. Ekse, f. 19**, snikkar, b. Frekhaug.

Born:

a. Tore, f. 19**, b. Frekhaug.

b. Harry, f. 19**, b. Frekhaug.

1967. Skøyte til Bergenshalvøens kommunale kraftselskap for kr. 25.000. 1974. Skøyte til Vaksdal kommune for kr. 56.000. Lærarbustad.

Bnr. 6.

Utsk. frå bnr. 4 i 1970. Sk.mk. 0,01.

1970. Skøyte frå Johannes T. Fosse og kona til Knut A. Fjellanger, f. 1932, for kr. 1000.

Grend:

Fosse er i bedlag med Bindingbø, Bergo og Nesheim.

Støl:

Fossestølen, der Bindingbø òg har havt støl, ligg på andre sida av dalføret, 5 km frå garden. Bnr. 1 slutta stølsbruket 1902, bnr. 2 1908. Fosse har gode heimehagar og har havt hyrekyr frå Mestad om sumrane.

Kvern:

Tidlegare hadde Fosse kvernstøde bortanfor Ekso ved elvi frå Gavlen. Frå 1908 har garden havt kvern ved Fossfossen i Ekso; då fekk Fossemennene vegarbeidarane til å sprengj a ei kvednaròs frå elvi so dei kunne leggja slòket i den. Jon Fosse var murar og sette opp det mura kvernhuset som står enno i 1980.

Utløer:

Røyrskarløo, Leinaløo, Utlebøløo, Langefonè, Liaslaotto, Langaskred, Nipo, Okslè, Systerhaugane, Skre'ena (under Svartasvòe), Seljeflòten. 3 r med mykje høy sette dei stakkar attmed utløene.

Tekniske tilhøve, veg:

Fyrste slåmaskina i 1950, fyrste traktoren (tohjuls) 1965. Det var løypestrengjer som førde høyet heim i tunet frå Røysskaret, frå Okslè og frå Utlebøen. Elektrisk kraft vart installert 1954 og telefon i 1958. Vegen frå Lavik vart ferdigbygd 1908.

Handverk og handel:

Jon Johannesson, f. 1841, var snikkar og smed. Han mura kvelvingane over glas og dører i Flatekvålskyrkja (omkr. 1880). Sonen Torkjel, f. 1874, og sonesonen Johannes, f. 1907, har òg vore smedar og snikkarar. Torkjel saman med Jon Århus bygde Nesheimkyrkja, han var elles mykje på bygningsarbeid om sumrane og gjorde glas, dører og trepper heime om vintrane. Johannes var hovudsakeleg skomakar under 2. verdskrigen; han har yore borsmed og har smidt skoningar på hjulgangar. I seinare r har han yore snikkar på BKK sine anlegg i Eksingedalsfjelli, og elles gjort mykje snikkararbeid for folk i dalen. - Brørne Knut, f. 1807, og Jakob, f. 1811, var båe skreppehandlarar, dei var g kjempekarar, men rolege og ville ikkje slåst.

Korndyrking:

Til og med Brakestad (nedanfrå dalen) er det korngardar. Fosse og Bergo er haldne for å vera blant dei beste. - Langåkeren, Bringeåkeren, Løåkeren, Baråkeren og Tunåkeren er gamle åkrar på Fosse. Augustin Fosse dyrka korn til 1925,seinare kjøpte dei spissa bygg og mol sjølve nokre Det vart ikkje dyrka korn under krigen 1940-1945.

Forteljingar frå Fosse:

I skredene oppunder fjellet heimantil stova hans Augustin veks det 5-6 almar. Der har dei på Fosse funne bast og gjort bastatog av. Ingeborg Fosse, f. 1865, vart bori til skitla (skirsla= dåp) i Flatekvålskyrkja, 3 veker gamal. Det var mori og Sigvor Bindingbø som byttest om å bera. Karane skulle ikkje bera skitlaborn. Det var synd når karane bar, endå om det var deira eige.

Offentlege forretningar:

Kontrakt om grunn til hovudveg gjennom dalen 1894. Do. om Nesheim kapellkyrkja 1903. Garantidok. vedk. vegen Nesheim-Fosse 1907. Utskifting 1928. Kontrakt om fri grunn til kraftlinja Fosse-Trefall 1943.