Straume Mo

Frå Vaksdal Historielag

Noverande versjon

< Vaksdal Historielag | Bygdebøker for Vaksdal | Modalsboka band I

Gards og ættesoge for Straume.

Innleiing

Garden Straume ligg 16 km oppe i Modalen, og 120 m yver havet. Heimebøen, med tun og hus ligg ved nedste enden av Storvatnet som strekkjer seg omlag 5 km innetter dalen, like til grannegarden Steinsland. Frå dette vatnet renn fyrst Storestraumen ned til Midvatnet, og frå Midvatnet renn Vetlestraumen ned til Avbåtsvatnet. Det er difor ikkje so underleg at denne garden vart kalla Straume. Namnet hev elles vore skrive på ymse måtar fram gjenom tidi. I 1597 vart det skrive Strømsnæss, i 1603 Strømbe, og i mest heile 1700-talet var skriveformi Øvre Strømme. Dette var gjort for å skilja millom denne garden og garden Mostraumen som ligg omlag 5 km ute ved Mofjorden. Mostraumen hadde óg skriveformi Strømsnæs og Strømmen i eldre tid.

Straume grensar i sør til Farestveit, i vest og nord til Steinsland, og i aust til gardane Nåmdal og Øvre Helland. Dei to siste gardane ligg på andre sida av elvi, so her er det vatn i millom. Grensa millom Straume og Farestveit tek til på Fetæ, der Gaubotselvi renn ut i Storelvi. Derfrå fylgjer grensa Gaubotselvi oppetter lidi til Gaubotn og vidare til ho når høgste fjellryggen. Grensa fylgjer so fjellryggen nordetter mot Steinsland sin eigedom til Greggusbotn og Gavlen. Der vender ho i rett vinkel mot aust, går ned lidi til dalbotnen mot Storelvi, og her er Kleivurdi grensa. Frå austsida av Storelvi fylgjer grensa Leitebekken til fjelltop pen

Seilæ sør for Smørstakken. Ved Seilæ sluttar grensa mot Steinsland, og grensa mot Nåmdal tek til. Ho fylgjer fjellryggen til Kvølven, vender so i rett vinkel mot vest og går ned lidi sør for Merkjeskrånæ til Storvatnet. Deretter er Storvatnet og Midvatnet skilje millom gardane. Vatnet Herlongen er grensa millom Straume og Øvre Helland.

Noko større tvistemål millom naboane om desse grensone, hev ein ikkje høyrt gjete, bortsett frå striden om «Trettestykket» millom Straume og Farestveit. Dette stykket er ein teig som ligg oppe i Gaubotn.

Brukarane på Straume skal ha hevda at grensa fylgjer Gaubotselvi og går i same leid til høgste fjellryggen. Brukarane på Farestveit meinte derimot at grensa skulle fylgja ei elv som kom frå fjellet i nordvest, frå Kvednhusbotn som ligg på Straume sin eigedom. Det er sagt at Straume fekk eigedomsretten til Trettestykket, og det er no sameiga for garden. Det er og sagt at brukarane på Straume hadde hestehage der i eldre tider, og nokre stadnamn tyder og på det, soleis Marasteinen, Øykjafjellet og Gamlestølen.

Sjølve heimebøen med tun og bygningar ligg oppå ei reina på vestsida av vassdraget. Jordlaget er for det meste morene. Berre oppunder lidi er noko myrlendt. Men i markaskapet kringom bøen syner enno merke etter istidi sitt arbeid, korleis vatnet hev kvervla rundt og laga store «jettegrytor» i jordi, slik som Supafatet, Joanshola og Bukkagili. Jordi er for det meste skrinn og hevdhard. Både på austsida og vestsida av garden er høge fjell, og difor er solargonga om dagen heller stutt, og utsyn frå heimane hev ein berre mot sør og nord.

Heimebøen var inngjerd med risgard. 1 sør var Tringagarden, og i nord var det i eldre tid bøgard på Gardbrekka. Utanfor bøgardane var hestehage og kalvehage. I eldre tid var der óg nokre inngjerde træde. Nordanfor bøgarden var Kalvatrædet, Sauatrædet med lamhus, og då bøgarden vart flytta frå Gardbrekka til Bjødnahaugen, vart der fleire inngjerdingar, soleis Nyatrædet, Fagerstølen og Rundhaugen. Utanfor bøgarden i sør var Torkjellstrædet og Musatrædet. I fyrste tidi vart desse trædi nytta til å samla buskapen i om natti, men seinare, då brukarane ikkje fann det turvande lenger, vart trædi dyrka og tekne til anna bruk. Elles var heimebøen oppdelt i små teigar blanda om kvarandre, med merkesteinar i ymse retningar. 1 1764 fekk leiglendingane på Straume kjøpa dei bruki som dei fyrr hadde bygsla. Bruk 1 var då delt i to bruk, bruk 1 og 2. Teigane vart blanda om kvarandre og delt soleis at kvart bruk fekk 16 teigar på heimebøen. Kvart av desse bruki fekk ei skyld på 12 mrk. smør, og kjøpesummen var 22-3-rd. På bruk 3 og 4 var heimebøen oppdelt i 13 teigar på kvart bruk. Desse to bruki hadde kvart ei skyld på 1 pd. smør, og kjøpesummen var 45 rd. Denne teigblandingi og oppmerkingi av alle teigane er å finna på utskiftingskartet frå 1944. Utskiftingi vart ferdig i 1949.

Åkrane var ikkje mindre spreidde kringom heile bøen, frå Tringa garden i sør og til Gardbrekka i nord. Seinare, då bøgarden vart flytta like til Bjødnhaugen, vart det brote opp åkrar lenger nord óg. Stundom låg åkrane tett saman, berre med ei smal reina i millom til merke millom eigarane. Det hende óg at ein av eigarane hadde sin åker midt inne i engteigen til grannen. Til døme på slik teigblanding kan nemnast namn på nokre åkrar og korleis dei låg: På Torkjelltrædet hadde tri av brukarane kvar sin åker. I Tringareina låg ein åker som vart kalla Siriryggen. Heime i Husteigen låg Ækro. Brattåkeren låg i reina nord for Ækro. 1 Kvednhusreina, nord for Brattåkeren, låg Reineåkeren. Knokjen låg på austsida av Gjili, og Oppbrotsåkeren låg på nordsida av Knokjen. Gjilåkeren låg nede i Gjili, og Osphaugåkeren låg på Osphaugen. Strengåkeren låg nett nord for stovehusi på bruk 3 og nådde heilt fram til grunnmuren for stovehuset på bruk 2, so huseigaren kunne ikkje gå rundt husi sine på eigen grunn. Kring 1870 vart det ordna med eit lite jordbyte millom desse grannane. Solkeikåkeren låg innimillom bøteigane på bruk 1 og bruk 4, so eigaren måtte gå yver annan manns eigedom når han skulde fram til åkeren sin. Storåkeren låg tett attmed vegen nordanfor eldhuset til bruk 4, men åkeren høyrde til bruk 3, og dei åtte berre denne åkeren der. Skrevåkeren låg millom to steingardar, og han var delt etter midten med ein steinrinde. Torkjellåkeren låg nord-aust for Skrevåkeren. So var det Sandbrekkeåkrane. Der åtte bruk 3 to åkrar, og millom dei hadde bruk 4 ein åker. Hauåkeren låg nord på Haugen. Lenger nord var det Naustvikåkeren, Fagerstølåkeren. Endå nokre åkrar på bruk 4 kan nemnast. Det var Tringåkeren, Kringlo, Storåkeren og Britåkeren. Den siste åkeren hadde fenge namn etter ei Brita, som i 1875 «affandt sig død på marken 45 år gammel». So var det Nyatræåkeren og Fagerstølen.

Midt i alt dette virvaret av åkrar og engteigar skulle so husi på garden ha plass. Alle husi på garden var bygde tett saman. Teigane var so små og oppdelte at det knapt nok var rom til eit hus berre på ein teig. Fjøs og løebygningar var bygde kvar for seg. Som eit serhende kan nemnast at bruk 2 og 3 hadde løa saman under same tak, berre med orgaved mil-lom høystaden åt eigarane. I 1739 vart bruk 2 utskilt frå bruk 1, og husi på dette nye bruket vart bygde tett inntil husi på bruk 3, og dei vart sette heilt i merket millom naboane. I 1882 vart det storbrann på garden. Det tok til å brenna i eldhuset på bruk 1, og snart spreidde elden seg til dei andre husi. Det tok ikkje lang tid fyrr alle husi på bruk 1, 2 og 3 var nedbrende, berre husi på bruk 4 stod att. Etter storbrannen vart husi på dei tri bruki bygde oppatt frå nyo. På bruk 1 og 2 vart dei nye husi sette oppatt på dei gamle tuftene, men på bruk 3 vart stovehusi flytta lenger sør og sette oppatt eit stykke frå tuftene etter fjøset og løda som høyrde bruket til. Stovehuset på dette bruket var rotstova fyrr brannen.

Alle husi på bruk 4 vart berga frå brannen, og dei vart ståande på det gamle tunet like til utskiftingi var ferdig i 1949. Dei gamle stovehusi står der framleides, men i 1875 vart dei noko ombygde. Der vart bygt ei ny stova i søre enden av huset og nye lemmar yver heile bygningen. Det gamle stovehuset står elles slik det var fyrr, og det ber tydeleg merke etter nedriving og oppattbygging. Alle stokkane i vetlestova hev vore nedmerkte og stova oppattbygd, truleg då ombygd frå ljorestova til lemstova. Bui hev og vorte påbygd med ein ny sperrestokk yver den gamle. På ein bjelke i vetlestova er innskore dette årstalet: MDCCLXXXI = 1781

Etter det som fyrr er fortalt om åkrar og teigblanding på heimebøen, er det lett å skyna at det var tungvint og vanskeleg å dyrka og driva gardsbruket her soleis at det gav full avling. Engslåtten gav vel jamt yver ein tridjepart av den samla formengdi på garden. Rett nok låg det nokre haust-teigar som fetlingar inntil heimebøen, og desse vart rekna som skrapslått. Men det var markaslåttone som gav største formengdi. Desse låg på båe sidor av Storvatnet, både søretter og nordetter, mest nordetter langs vatnet.

Her var det óg teigblanding på same måten som på heimebøen. Det var skift soleis for at kvar brukar skulle få so langt det let seg gjera -like mykje og like god slåttemark, sjølvsagt delt etter skyldi på dei ymse bruk. Kvar teig hadde sitt namn. Å føra opp namni på alle, vil føra for langt. Ein kan berre nemna at her er oppgjeve 68 slåtteteigar på garden. I mest kvar teig var det løa. Men i nokre slåttor som låg lengst borte og mest til fjells, vart høyet sett i stakk. Frå alle markaslåttone vart høyet drege og køyrt heim på vinterføre. Til attåtfor vart det gjenom vinteren brukt mykje rauneskav, mork og beit.

Gode markaslåttor gav brukarane høve til å vinterfora stor buskap, men hamnegangar til desse buskapane var det heller smått med. Fjellvidder som høvde til sumarstølar, hadde dei ikkje, og ein gard utan gode sumarbeite vart i eldre tider ikkje rekna for nokon verdfull gard. Vårstølen låg omlag 4-5 km nord for garden. Der hadde kvar brukar sitt stølshus, men avdråtten vart ført heim til garden. Der kunne vera beitemark fram til 8. - 10. juli. Fyre svartedauden var det ein gard nordanfor Storvatnet. Han er skriven Wadzhelle, og staden er no kalla Øyjordi. Der er merke etter busetnad, og der er stadnamn som Ækra og Ækersteinen. Garden vart ikkje oppattbygd, og høyrer no til hamnehagen deira Straume.

Men sumarstøl hadde ikkje brukarane på Straume. So lånte dei då nokre fjellbeite hjå grannegarden Nåmdal, og tok opp støl i Kvitevassdalen, nord for Nystølen deira Nåmdal. Der finst det enno tufter etter stølshus. Men beiteviddi var heller liti, og buferdsvegen var svært vanskeleg. Stølsvegen gjekk opp Holmanestødna og yver fjellryggen til Kvitevassdalen, og der finst enno merke etter veg, men truleg hev den vegen berre vore nytta av folket, og buferdsvegen hev vore den same som dei Nåmdal brukte til sin Nystøl. Stølsbruket i Kvitevassdalen vart, truleg nedlagt ein gong i 1700-talet. So hev då brukarane på Straume festa augo sine på dei store fjellviddene som grannegarden Steinsland åtte. Dei fekk teke opp støl i ein fjellbotn som ligg omlag 3 km nordaust for Steinslandsgarden. Denne stølen vart kalla Fjellstølen. Kva tid denne stølen vart teken i bruk, og korleis bøndene frå Straume fekk eigedomsrett til stølen, finst det ikkje noko skriftleg om. Truleg hev dei bruka han so lenge utan vederlag at dei på denne måten hev fenge eigedomsrett til han. Men veden som dei brukte på stølen, vart hoggen i Steinsland sin skog, og om det finst det kontrakt i eit forlik millom partane frå 1/11-815. Av dette forliket går det fram at brukarane på Straume skulle få beita geitene sine i Moldbakkelidi på Steinsland mot at Steinsland fekk beita sauene sine «på land» i Straume si beitemark på Øyjordi fjortan dagar om våren. Forliket er skrive slik: «Fjeldstølen som ligger på den nordvestlige side av Steenslandsdallen der skal bejtes af Strømmes vox-enkreaturer som sedvanlig, men Gieder som tilhører Strømmes beboere skal have frihed at bejte i Steenslands mark i Moldbakkelien mod at Steenslands beboere skal have frihed at bejte Deres sauer i Strømmes såkaldte Øijords hage, dog så at intet videre brug deri tilstedes hverken bejting eller skovhugst».

Men denne fjellstølen óg synte seg å verta for trong for buskapen frå Straumegarden, for både geiter og sauer vart mjølka og måtte fylgja den andre buskapen. So leigde dei endå ei beitemark hjå Steinsland i Skålbotn og tok opp stølsbruk der. Denne stølen låg omlag 6 km nordaust for Steinsland, på austsida av elvi, men stølsvegen gjekk på vestsida. Om bruk av denne stølen finst det ei skrivi kontrakt som lyder slik: «Strømmes beboere skal for eftertiden i samme mark have brugsrett både til Skouv og Bejting, imod at Strømmes oppsiddere skal betale til Steenslands beboere aarlig 8 sp. Rigsbank, hvis aarlige avgift skal hwerken forhøies eller formindskes, men skal bestandig stå med samme werd».

Det var lang og mødesam veg brukarane på Straume hadde til desse stølane. Dei måtte bruka stølsvegen deira Steinsland. Det er fortalt at bøndene på Steinsland kravde at bøndene på Straume skulle vera med og byggja bruene og ta sin lut av vedlikehaldet for stølsveg og bruer, elles ville dei stengja vegen for dei. Dette førde til at det «ble reist søksmål af Strømmes opsiddere mot Steenslands beboere», og ved forlik av 1/11-1815 vart det skrive kontrakt millom partane. Dei vart samde om at brukarane på Straume skulle halda dei fleste bjelkane i alle bruer, og dertil vera med og halda vedlike stølsvegen som dei brukte. Buferdsvegen til Skålbotn gjekk om Åsen til heimste stølsvatnet som ligg like nedanfor Instestølen deira Steinsland. Der hadde straumefolket båt, og kyrne vart jaga til sums yver vatnet der det var smalaste, straks innanfor straumen. Gangvegen til Skålbotn gjekk om Rindatødne lenger heime i dalen. I Skålbotn var der vanlege stølshus som folk var tente med i eldre tider, men stølen vart nedlagd kring 1860-70. Desse to stølane vart brukte slik at buskapen beita 3 vekor på kvar støl, fyrst 3 vekor i Skålbotn, og so 3 vekor på Fjellstølen. Om bruk av stølsved til denne stølen var skriftleg avtale at stølsved kunne hoggast i Steinsland sin skog, mot at brukarane på Steinsland kunne få hogga furespik i Straume sin skog til tjørebræding åt båtane sine. Stølsveden vart hoggen nede i lidi, og oftast var det budeione som måtte bera veden det siste stykket opp til stølen. På Fjellstølen var det bra stølsveg. Kvar brukar hadde sitt eige mjølkesel og skot med gruva for koking. Stova var sams eiga. Elles var stølsdrifti den vanlege. Rjomen vart kinna, og smøret lagt i kjørel. Av mjølki laga dei ost og brim. Kvar laurdag gjekk budeione heim med mjølkebøra. Heime måtte dei gjera laurdagsvasket, og vann dei meir, laut dei ut og onna saman med dei andre slåttefolki.

Som fyrr fortalt voks det fureskog på Straume, og han var ofte god å ty til, både til eige bruk og når det skulle gjerast ein bytehandel med brukarane på grannegardane som hadde lite av det slaget. Beste fureskogen hadde dei nord med Storvatnet, og der hadde kvart bruk sine serskilde teigar. Aller mest kom vel denne skogen vel med då dei skulle byggja oppatt husi på garden etter storbrannen 1882. Garden hadde nok fureskog til nye hus, og ved ei elv dei kalla Tverrånæ, sette dei opp ei sams vassdrivi sag og skar alt trevyrket der. Garden hadde og bra med lauvskog. Han var skift teig om teig i remsor yver heile utmarki, men det var vanskeleg å driva fram noko til sal fyrr vegen vart bygd oppetter dalen. Ved fløyting etter elvi kom det so mykje bort at det svara seg ikkje.

Det var smått med gardsvegar på Straume i eldre tider. Det gjekk ein buferdsveg langsmed Storvatnet til vårstølen og beitemarki der. Dessutan gjekk det gardsveg gjennom tuni millom husi, men han enda nede ved nausti og Naustviki ved Storvatnet. Når folk skulle til Mo med hest og klyv, måtte hestane jagast til sums yver vatnet like ovanfor Store-straumen til Smørståi på Nåmdalssida. Klyvi og folki måtte sjølvsagt yver i båt. So klyvja dei hesten i Smørståi og tok i veg den 16 km lange vegen til Mo. Skulle folk på kyrkjeveg, eller dei reiste til Mo utan å ha hest med, rodde dei yver Avbåtsvatnet lenger nede, frå ein stad dei kalla Smogane og til Båtholmen på Nåmdal. Der skulle det stå eit naust i eldre tider. Det vert elles fortalt av eldre folk at det var ein avtale millom brukarane på Straume og Nåmdal, at brukarane på Nåmdal skulle halda båt i Avbåtsvatnet og ha skyssplikt for ferdsla millom gardane. Til vederlag for dette skulle brukarane på Nåmdal ha rett til å hogga spik i fureteigane på Straume, so mykje dei trong til tjørebræding åt båtane sine.

Bygdevegen oppetter dalen vart bygd ved pliktarbeid av brukarane. Dei tok til på Mo kring 1875, og vegen vart ferdig opp til Storvatnet kring 1900. Etter kvart som vegen vart ferdig framom gardane, fall brukarane frå, og på slutten var det ikkje so mange som ville vera med å byggja vegen til endes. Då vegen var komen til elvi på Øvre Helland, måtte der byggjast bru yver. Dette var ikkje so lett å greida for dei som budde på gardane lenger oppe. Dei søkte om stønad frå heradet, men det gjekk trått med å få hjelp. Fyrst etter at brukarane på Straume og Steinsland hadde skrive under på å yta ein pengesum, etter skyldi, vart det vedteke i heradstyret å gjeva stønad. Utanom pengesummen måtte dei yta pliktarbeid som fyrr.

EIGARAR.

1590/91: Jordeboki hev «Strøm som nyligen er opptagen Stigten», som då eig 1 pd. smør 1 k. (1 kalvskinn).

1616/17: Rekneskapen hev same eigar, men då med 1/2 L. smør.

1647: Store kontribusjonsskatten: K. M. eier og bygsler 1 L. smør (Krongods).

1661: Sameleis.

1691: Futereknesk. hev lagm. Lilienskiold som eigar med 1 L. smør. 1700: Futeregnsk. hev same eigar.

1708: Futereknesk. hev assessor Willum Hansen med 1 L. smør. 1713: Tingbøkene viser same jordeigar.

1737: Foged Anders Jesen eig 12 mrk. smør i bruket som Sjur Andersen bygsla, og 12 mrk. smør i bruket som Ole Sjursen då bygsla.

1739: Den 27/12 dette året vart det halde auksjon yver assessor Willum Hansens jordeigedomar i Modalen, og Jean van der Velde fekk tilslaget for 500 rd. På Straume fekk desse brukarane bygsel frå han: Av Askild Sjursen sitt bruk fekk Ole Sjursen, f. 1709, bygsel på 12 mrk. smør, og Ole Sjursen, f. 1713, fekk bygsel på 12 mrk. Knut Jakobsen fekk bygsel på 1 pd. smør som fyrr, og sameleis Mons Johannesson.

1764: Dette året åtte Herm. Jansen alle bruki på Straume, og den 30/11 - 1764 fekk alle brukarane kjøpa jordi og vart sjølveigarar.

Matriklar, skyld og utreidslor.

Den tid skyldi var rekna i smør, hadde Straume gardsnr. 92. Då skyldi vart omgjord til pengeskyld i 1838, vart gardsnr. 50, og dei 4 bruki vart førde med løpenr. 186-189. Og då skyldi vart sett i mark og øre, fekk garden nr. 83.

1591 fører Jordeboki landskyldi med 1 pd. smør og 1 kalvskinn.

1597 er skyldi den same, og leiglendingen som får bygsel då betalar 1/2 dalar i bygslepengar.

1609/10 fører skmtl. 2 pd. sm., og 1/2 dr. 16 skilling i bygslep.

1619 får Niels Johansen 1. bygsel. Då er skyldi auka til 1 Laup sm., eller 3 pund, og han gjev 16 dr. i fyrstebygsel. Sidan er skyldi førd med 1 L. so lenge ho var rekna i smør.

1838 då skyldi vart sett i pengar, fekk dei 4 bruki tilsaman 4 dalar 4 ort og 10 sk. i skyld.

1886 omgjort til 12 mark 14 øre.

1624/25 er «årlig ledningsudgift» for Straume førd med 4 alb. i pengar og 1 kalvsk. I 1644 er «leding og frelse» 4 kalvskinn.

1626 i skmtl. står denne merknaden om Straume: «Ligger noget til fields och findis intet hos dem end noget små Fyrreskof til Hiemmetorft, och ere fattige folch».

1661 i Landkommisjonen: «Kongens gods. Ingen Lunder. Smør 1 Løb». Bygselavg. er då 2 dr. på kvar av dei 2 brukarane.

1723. Matr.: «Ingen husmandspl. Sæter 1/2 mil frå gården. Fyrreskov og brænde til fornødenhed. 3 flomkverner. Ligger 2 mil frå søen. Meget ringe til kornavl og er tungvunden».

Fødnad, sånad og avling.

1657. Kvegskatten: 2 brukarar føder tilsaman 1 hest, 1 ukse, 10 kyr, 2 kvigor, 15 geiter og 17 smalbeist.

1667. Matr.: Fødnad 2 hestar, 27 naut (småfe ikkje med). Sår 4 tunnor korn og avlar 10.

1723. Matr.: 3 brukarar føder 18 kyr, 3 ungnaut, 21 smalb. og 1 hest. Sår 4 tunnor havre og avlar 8.

1803. Jordavgiften: 4 bønder føder tilsaman 38 «kreaturer» og 33 «får». Dei sår 8 tun. og avlar 30 tunnor korn.

1835. I samband med ei «summarisk» folketeljing får me oppgjeve: Fødnaden på garden er 4 hestar, 28 storfe og 40 smalbeist. Sånad: 10 tunnor havre og 6 tun. potetor. Det er fyrste gongen potetor er med i oppgåvone.

1863. Jordbrugsbeskrivelsen: Her får me meir fullstendige oppgåvor. Garden er framleis skift i 4 bruk. Bruk 1 og 2 er jamstore og «halve» bruk, og bnr. 3 og 4 «heile» bruk, dei og jamstore. Kvart av dei halve hev:

Åker og dyrka eng: 2 mål godt, 2 mål medels godt og 1 1/2 mål ringt. Naturl. eng: 4 mål godt, 8 medels og 4 ringt. Sår 4 tun. korn og 4 tun. potetor og avlar 15 tun. korn, 16 tun. potet. Haustar 720 våger høy, av det 400 v. frå markaslåttor, og 110 våger halm. Føder 1 hest, 8 kyr, 2 ungfe, 16 smalbeist og 8 geiter.
For dei «heile» bruki er tali soleis: Åker og dyrka eng: 3 1/2 mål godt, 4 mål medels, 2 1/2 mål ringt. Naturl. eng: 8 mål godt, 16 mål medels og 9 mål ringt. - Sår 5 1/2 tun. korn, 5 tun. potetor, avlar 22 tun. korn og 22 tun. potetor. Haustar 1260 våger høy, av det 750 våger frå markaslåttor, og 154 våger halm. Dessutan samlar dei «surogatfoder» 1 kufor beit og skav. Fødnaden er: 1 hest, 16 kyr, 4 ungfe, 25 smalbeist, 12 geiter.
For heile garden skulde det verta: 31 mål åker og dyrka eng og 98 mål naturl. eng. Fødnaden: 4 hestar, 48 kyr, 12 ungfe, 82 smalbeist og 40 geiter. Sår 19 tun. korn og avlar 74, sår 18 tun. potetor og avlar 76. Høyar 3960 våger, av det 2300 våger markaslått. Får 528 våger halm.
Av skogen får dei i alt 20 kippor næver som er verdsett til 8 spd. -Elles får me vita at garden er «beheftet med mangler» som gjev frådrag i verdet. Millom desse er nemnt «broers vedlikehold» som gjev 10 spd. frådrag på dei heile og 5 spd. på dei halve bruki, og for «sneskred» er rekna 2 spd. på kvart bruk.
Framlegget til skyldsetjing er 2 dalar 1 ort 22 skill. på heilt bruk og 1 dalar 22 sk. på halvt.

1875: Bruk 1: Nils Olsen Strømme: 1 hest, 9 kyr, 3 ungfe, 18 smalar. Nils Nilsen (sønnen): 1 ku, 1 smale.

Bruk 2: Ole Sjursen Strømme: 9 kyr, 3 ungfe, 18 smalar.

Bruk 3: Knut Ivarsen Strømme: 11 kyr, 4 ungfe, 24 smalar. Kårmann Ivar Knudsen: 2 kyr, 8 smalar. Tjener Knut Ivarsen d.y.: 2 kyr, 2 smalar. Tjener Ivar Ivarsen: 1 ku, 1 smale.

Bruk 4: Ole Rasmussen Strømme. 10 kuer, 3 ungfe, 21 smalar.

1959: Etter «Norske Gardsbruk».

Bruk 1, skyldm. 1,98. Bruket var avfolka i 1959, og er ikkje kome med i teljingi.

Bruk 2, skyldm. 1,98. Dyrka jord 25 da. mold og morenejord. Anna jordareal 25 da. Skog 260 da. Bustadhus bygde 1952, etter utskiftingi. Brt. kr. 106.000,-. Fødnad: 1 hest, 4 kyr, 1 ukse, 1 gris, 11 smalar.

Bruk 3, skyldm. 3,97. Dyrka jord 40 da. mold-, morene-, og noko myrjord. Anna jordareal 75 da. Prodt. skog 600 da. Bustadhus bygde

1882, etter brannen på garden. Brt. kr. 78.000,-. Fødnad: 1 hest, 5 kyr, 1 ukse, 4 ungdyr, 1 gris, 18 smalar.

Bruk 4, skyldm. 3,93. Dyrka jord 35 da. morene- og myrjord. Anna jordareal 40 da. Prod. skog 400 da. Bustadhus frå 1882. Nytt bustadhus frå 1957. Fjøs og løebygningar frå 1927. Brt. kr. 100.000,-. Fødnad: 1 hest, 8 kyr, 1 ukse, 3 ungdyr, 20 smaler.

BUSITJARAR

Bruk 1, Oppeluten.

1691: Futeregnsk. fører dette året tri brukarar på Straume, og kvar av dei bygslar 1 pd. smør. På bruk 1 sit no Sjur, og han må vera den Sjur Askjellson som kom frå bruk 1 i Mo og vart gift i 1687 med Siri Knutsdtr. Straume bnr. 3. Sjå Mo bnr. 1 og Straume bnr. 3. Då mor til Siri døydde i 1687, fekk Siri og mannen hennar bygsel på halve bruket etter mori hennar, og det var dette som seinare fekk bruksnr. 1 og vart kalla Oppe-luten, eller «Dei oppe».

1. Sjur Askjellson Straume, f. Mo bnr. 1 1660, d. 1738, g.

1. 1687 m. Siri Knutsdtr. Straume, bnr. 3, f. 1662, d. 1701,

2. 1701 m. Maria Olavsdtr. Otterstad, bnr. 7.

Born:

1. Siri f. 1702, g. 1739 m. em. Mons Johannesson Straume bnr. 4.
2. Anders f. 1704, g. 1. g. 1735 m. Magdeli Larsdtr. Ø. Helland bnr. 5, g. 2. g. 1739 m. e. Marta Andersdtr. Nåmdal, sjå Nåmdal bnr. 1.
3. Askjell f. 1706, g. 1735 m. Ingeborg Knutsdtr. Ø. Helland bnr. 1.
4. Olav f. 1709, næste brukar her.
5. Olav f. 1713, fyrste brukar på bnr. 2 her.

1737: Bygselbrev frå fogden Anders Jesen til Olav Sjurson d.e. på halvparten av dette bruket, 12 mrk. smør. I 1739 får han oppattnya bygsel.

1764: Skøyte frå Herman Jansen Fröchen til Olav Sjurson d.e. på dette bruket for 22 rd. 3 ort.

2. Olav Sjurson Straume, f. 1709, d. 1789, g. 1737 m.

Brita Knutsdtr. Farestveit, f. 1717, d. 1804.

Born:

1. Kari f. 1738, d. 1783, g. 1760 m. em. Johannes Knutson Steinsland, sjå Steinsland bnr. 4.
2. Anna f. 1741.
3. Knut f. 1746, næste bonde her.
4. Sjur f. 1746, d. 1837, g. 1. g. 1771 m. Brita Sjursdtr. Rydalnd, f. 1746, g. 2. g. m. Kari Jakobsdtr. Ryland f. 1751, busett Ryland bnr. 2 i Seim.
5. Anders f. 1752, g. 1782 m. Kari Gulleiksdtr. Øvre Helland bnr. 5.
6. Nils f. 1752, d. 1819, g. 1799 m. e. Marta Johannesdtr. Farestveit bnr. 1.
7. Maria f. 1760, g. m. Johannes Olsen Toftegård.

1771: Skøyte frå Olav Sjurson til sonen Knut Olavson på dette bruket.

3. Knut Olavson Straume, f. 1746, d. 1826, g. 1781 m.

Anna Gulleiksdtr. Ø. Helland, bnr. 5 f. 1758, d. 1842.

Born:

1. Gulleik f. 1782, næste bonde her.
2. Helga f. 1783.
3. Maria f. 1784, d. 1809.
4. Brita f. 1790, d. 1859, g. 1820 m. Knut Olavson Farestveit, sjå Farestveit bnr. 1.
5. Olav f. 1793, d. 1793.
6. Olav f. 1795, g. 1820 m. Kari Olavsdtr. Nåmdal bnr. 2 f. 1794.
7. Sjur f. 1798, g. 1823 m. Inga Olavsdtr. Tveiten, Manger prgj., busette i Lindås prgj. frå 1824.